امارات مجبور به شرکت در تحريم ايران

امارات مجبور به شرکت در تحريم ايران
آمريکا راه گريز از تحريم را مي بندد - پنجشنبه 15 شهریور 1386 [2007.09.06]
حميد احدي
ايجاد محدوديت هاي تازه براي موسسات دولتي و غيردولتي ايراني در دوبي و ساير بخش هاي امارات متحده عربي، به گزارش هاي رسيده، با توجه به آن که نزديک به نيمي از تجارت خارجي ايران از اين نقاط صورت مي گرفت، تاثير سنگيني بر فضاي اقتصادي کشور نهاده و گزارش ها حکايت از نگراني تجار و دور تازه اي از خروج سرمايه ها دارد.
امارات و به ويژه دوبي که بيشترين واردات ايران در بيست و پنج سال گذشته از آن منطقه صورت گرفته، از سال گذشته مورد توجه ويژه آمريکائي هايي قرار گرفته که با نظارت بر فعاليت هاي موسسات ايراني، دريافته اند که صادرات دوباره کالا از دوبي و ساير بخش هاي امارات به ايران، راهي براي فرار ايران از تور تحريم اقتصادي است. چنان که به گفته يک سناتور آمريکائي، از طريق اين دروازه، تحريم هاي عليه جمهوري اسلامي بي اثر مي شود.
اعتماد دو روز پيش در گزارشي نوشت جريان مقابله اقتصادي امريکا با ايران تا شيخ نشين هاي خليج فارس نيز جلو آمده است. بدون شک در چند روز گذشته خيلي از فعالان اقتصادي اين خبر را شنيده اند که اماراتي ها تحت تاثير فشار امريکا قانوني را براي جلوگيري از گسترش اقتصاد برون مرزي ايران به تصويب رسانده اند.
بر اساس گزارش هاي گمرک ايران - امارات با 18 ميليارد دلار تجارت سالانه، بزرگ ترين شريک اقتصادي ايران شناخته شده است. اما حالا خبرهاي موجود حاکي از آن است که شرکت هاي ايراني براي ثبت در امارات با مشکل مواجه هستند و نمي توانند مثل سابق حضور اقتصادي در امارات داشته باشند. از سوي ديگر گمرک امارات نيز گره هاي جديدي براي فعالان اقتصادي ايران ايجاد کرده است.
در همين ارتباط، بي بي سي در گزارشي با عنوان "امارات مبادلات بازرگاني با ايران را محدود مي کند" نوشت امارات متحده عربي از تصويب قانون جديدي خبر داد که به اين کشور اجازه مي دهد مبادلات بازرگاني خود با ديگر کشورها را قطع يا محدود کند. گفته شده است اين قانون زير فشار امريکا و براي جلوگيري از انتقال برخي تجهيزات به ايران به تصويب رسيده است.
قانون جديد به امارات متحده عربي اجازه مي دهد مبادلات بازرگاني خود با ديگر کشورها را به دلايل امنيت ملي يا سياست خارجي، به طور کامل قطع يا محدود کند. براساس اين قانون، کميسيون جديدي براي تهيه قوانين مربوطه تشکيل مي شود. گزارش شده که اين اقدام امارات متحده عربي زير فشار امريکا صورت گرفته و قبل از همه متوجه ايران است. کاخ سفيد هم به صورت علني و هم از کانال هاي ديپلماتيک، نگراني خود را نسبت به قاچاق تجهيزات از طريق شرکت هاي ايراني فعال در دوبي اعلام کرده است. دولت بوش به امارات فشار مي آورد تا جلوي اين شرکت ها را بگيرد. امارات متحده عربي و بندر دوبي که در سال هاي اخير به مرکز مهم تجاري در منطقه تبديل شده، يکي از بزرگترين مبادي ورود کالا به ايران است. در عين حال امارات يکي از بزرگترين شرکاي تجاري آمريکا در خاورميانه نيز هست.
تائيد وزارت خارجه
هفته گذشته که فشارهاي ناشي از نگراني تجار ايراني از طريق اتاق بازرگاني و صنايع و معادن به دولت منتقل شد، سخنگوي وزارت خارجه برخلاف معمول که اين گونه خبرها پنهان و بي اهميت وانمود مي شود با تائيد اعمال فشارهائي از سوي امريکا بر امارات براي محدود کردن روابط تجاري خود با ايران، به آن اعتراض کرد و اقدام آمريکا را "فراقانوني و خارج از چارچوب قطعنامه شوراي امنيت" خواند.
گرچه گزارش ها حاکي است آمريکا مقامات امارات را تحت فشار گذاشته تا فعاليت برخي شرکت هاي خارجي را که احتمال دارد در قاچاق تجهيزات هسته اي و وسايل ساخت بمب دخالت داشته باشند، تعطيل کند، اما موسسات حاضر در امارات که تعداد آن ها به چهل هزار گزارش شده است از مدت ها پيش از محدوديت ها با خبر بوده و برخي از آنان در صدد يافتن مراکز تازه اي براي دفاتر خود برآمده اند. همين کسادي به طور آشکاري منطقه بندري و تجاري جبل علي را تحت تاثير خود قرار داده است.
از جمله مهم ترين آثاري که وضعيت تازه باقي گذاشت مسکوت ماندن طرحي بود که همفکران احمدي نژاد براي متهم کردن دولتمردان سابق به فساد، با سروصداي بسيار برپا کرده بودند که نامش "کشف ميلياردها دلار تخفيف" بود که براي فروش گاز ايران به امارات داده شده بود. دولتمردان دو سال قبل هنوز از راه نرسيده بر اساس مقدماتي که ديوان محاسبات فراهم آورد، قرارداد کرسنت را ملغي کردند. عملي که بعدها معلوم شد جريان تبليغاتي بي اساسي بود و به تازگي يک عضو کميسيون انرژي مجلس محاسبه کرد که باعث متوقف شدن طرح کرسنت ايران روزي چند ميليون دلار زيان مي بيند، به ويژه که از همان بستر گاز قطر در حال استخراج است و از ابتدا نيز قرارداد کرسنت از آن جا که گاز به هدر رفته را به بازار نزديک مي رساند ارزش داشت.
همزمان با سفر رييس جمهور به امارات خبر رسيد مهدي تاجر مديرعامل اماراتي کرسنت که بارها از جانب رسانه هاي دولتي متهم به کلاهبرداري و همدستي با مافياي نفت و گاز ايران خوانده شده بود، به تهران فراخوانده شده و مذاکراتي براي فعال کردن توافقات قبلي در جريان است. دو هفته قبل نيز رييس قوه قضاييه در نطقي به صورت پوشيده به ديوان محاسبات توصيه کرد با توجه به زياني که متوجه کشور شده در برداشت ها و رسانه اي کردن کارهاي خود احتياط کند. پاسخ رحيمي رييس ديوان محاسبات اين بود که توقف کرسنت بر اساس حکم قضائي صورت گرفته و بدين ترتيب تمام تبليغاتي را تيتر اول روزنامه هاي زمان خود شد و حتي کشف ديوان را تا دويست ميليارد دلار بالا برد انکار شد.
مقاله کيهان
درست زماني امارات مجبور مي شود به صف کشورهاي تحريم کننده ايران بپيوندد که بعد از سفر فروتنانه احمدي نژاد رييس جمهور ايران به ابوظبي - که اولين سفر يک رييس جمهور ايران به شيخ نشين هاي جنوب خليج فارس بود – يک روزنامه نزديک به رهبر جمهوري اسلامي با حمله به بحرين عملا تدابير سازشکارانه دولت احمدي نژاد را به هم ريخت. گرچه در همان زمان سفر وي به ابوظبي نيز نوشته رسانه هاي آن کشور نشان داد که شيوخ قصد رها کردن آمريکا و توسل به ايران را ندارند و چندان از تنها حربه جمهوري اسلامي – که نفوذ بر مسلمانان شيعه باشد – ترس ندارند. سفر منوچهر متکي وزير خارجه ايران به بحرين که دو روز بعد از سرمقاله تهديد آميز حسين شريعتمداري نماينده ولي فقيه در موسسه کيهان صورت پذيرفت، در مقابل فشارهاي آمريکائيان کارساز نبوده است. در حالي که براي سفر رييس دولت به ابوظبي خود او دليلي که داشت اين بود که "با ديدار وزيران آمريکائي به منطقه به نظر مي آمد جمهوري اسلامي منزوي شده لابد بود که با چنين سفري نشان داده مي شد که اين طور نيست" اما منقدان دولت معقتدند اين سفر به مقصود خود نرسيد چرا که بلافاصله رسانه هاي بحرين علاوه بر حمله به جمهوري اسلامي با ساير رسانه هاي امارات همصدا شده و نغمه سه جزيره دهانه هرمز را ساز کردند.
اينک بعد از دو ماه که از آن جنجال مي گذرد اين که بار ديگر شوراي همکاري خليج فارس [اتحادي سياسي که بدون همسايه بزرگ شمالي يعني ايران شکل گرفته است] مدير روزنامه کيهان با خبرهاي تازه اي که از تضعيقات اماراتي ها عليه بازرگانان ايراني مي رسد، فرصتي يافته که حمله دفعه قبل خود را توجيه کند. به ادعاي وي در روز دو شنبه همان سرمقاله جنجالي باعث شده که اين بار بيانيه کشورهاي عضو همکاري نرم تر باشد و اين نشان مي دهد که تهديد اثر دارد.
سرمقاله کيهان در حالي منتشر مي شود که همه چيز حکايت از آن دارد که مقاومت امارات در برابر فشارهاي آمريکا در هم شکسته و تغيير مقررات جديد، عمدتا براي محدود کردن کار ايراني هاست، تا جائي که به طور رسمي و جدي اجاره دادن شرکت ها توسط تبعه هاي امارات به ايراني ها ممنوع شده است – کاري که در بيست و پنج سال گذشته باعث ايجاد ده ها هزار شرکت واسطه ايراني شد و ميلياردها دلار سود به امارات رساند. علاوه بر اين دفاتر و پايگاه هاي نهادهائي که به طور مشخص عليه ايران فعاليت مي کنند برخلاف گذشته مشهود شده است.
حسين شريعتمداري در تازه ترين سرمقاله خود حکومت هاي جنوبي خليج فارس را دست نشانده خوانده و نوشته اگر حاكمان اين كشورها حكومت خود را دست نشانده نمي دانند و داعيه مردمي بودن دارند براي اثبات نظر خويش با برپايي يك رفراندوم از مردم كشورهاي تحت سلطه خود نظرخواهي كنند و اگر جرأت ندارند از بيهوده گويي درباره جزاير سه گانه ايران دست بردارند.