نه" به راديکاليزم يا "آري" به هاشمي

"نه" به راديکاليزم يا "آري" به هاشمي
واکنش ها به انتخاب رئيس جديد خبرگان - پنجشنبه 15 شهریور 1386 [2007.09.06]
روزبه ميرابراهيمي
انتخاب علي اكبر هاشمي رفسنجاني به رياست مجلس خبرگان رهبري "نه" به جريان هاي تندروي حامي دولت نهم بود يا پاسخ "بله" به هاشمي و مشي وي؟
براي پاسخ به اين سوال، بسياري از کارشناسان يادآوري مي کنند که يک سوي اين بازي هاشمي رفسنجاني قرار داشته و در سوي ديگر منتقدان تندرو و اصولگراي با رهبري معنوي مصباح يزدي و احمد جنتي که نمايندگي پر رنگ اين تفکر را برعهده دارند؛ و در چنين شرايطي بود که در نشست روز سه شنبه مجلس خبرگان اكبر‌هاشمي‌رفسنجاني با کسب 41 راي بر احمد جنتي که 34 رأي آورد غلبه کرد.
اصولگرايان مبهوت
از مدت ها پيش از برگزاري انتخابات رياست مجلس خبرگان، اصولگرايان تندرو نوک پيکان حملات خود را به سوي رفسنجاني نشانه رفته بودند و از هر وسيله اي براي کنار زدنش بهره بردند. نگاهي دوباره به روزنامه ها وسايت هاي وابسته به اين جريان خود گوياي اين حملات است.
اين رسانه‌ها پيش از اين چهره‌‌هايي مانند احمد خاتمي، احمد جنتي، محمد يزدي و مصباح يزدي را به عنوان گزينه‌هاي مورد نظر خود براي رياست بر خبرگان مطرح مي‌کردند. حتي خبرگزاري فارس در همان ايام با انتشار گزارشي در اين زمينه، رفسنجاني را در اواخر ليست افراد محتمل براي نشستن بر اين کرسي قرار داد.
شايد به همين علت بود که روزنامه "سياست روز" وابسته به طيف حامي دولت نهم که پيش از اين و در اثناي ماجراي انتشار خاطرات رفسنجاني در روزهاي متمادي عليه وي مطالبي را منتشر کرده بود، پس از انتخاب وي به سمت جديد بدون انعکاس هيچ خبري از انتخاب هاشمي رفسنجاني به سمت رياست مجلس خبرگان رهبري در صفحه اول خود، تنها در قسمت پاييني صفحه دوم شماره ان روز خود اخبار مربوط به جلسه برگزار شده راپوشش داد.
روزنامه "ايران" ارگان رسمي دولت نيز در حالي که خبراعطاي ۲۵۰ هزار قطعه زمين به کارگران را در تيتر اول خود منعکس کرده‌بود، خبر انتخاب هاشمي رفسنجاني به سمت رئيس جديد مجلس خبرگان رهبري را به شکل کم‌رنگي منتشر کرد.
همچنين، سايت خبري "رجا نيوز" که نقشي اساسي در حملات اخير به رفسنجاني داشته، در يادداشتي با متهم کردن رئيس مجلس خبرگان رهبري و نيروهاي نزديک به وي تحت عنوان "حلقه ثروت و قدرت" نوشت: "جايگاه رياست خبرگان رهبري نه صندلي رياست مجمع تشخيص است و نه شأن رياست دستگاه اجرائي کشور را دارد که بتوان از آن بعنوان ابزاري براي پيشبرد اهداف سليقه‌اي وبعضا حزبي استفاده کرد".
ديگر سايت هاي نزديک به اين جريان نيز بر همين مسير بودند.
بازتاب و پشت پرده
در اين ميان سايت بازتاب که منسوب به دبيرمجمع تشخيص مصلحت است در گزارشي تحليلي پس از انتخاب رئيس جديد مجلس خبرگان، خبر از تلاش هاي پشت پرده براي منصرف کردن رفسنجاني از کانديداتوري داد.
بازتاب نوشت :"در بخش پنهان اين تلاش، رايزني‌هاي گسترده‌اي با آيت‌الله محمد يزدي و آيت‌الله طبسي انجام شد كه با توجه به روابط نزديك اين دو چهره با هاشمي رفسنجاني، با كانديداتوري آنان هاشمي از نامزدي براي رياست مجلس خبرگان رهبري منصرف شود كه در اين راه، هاشمي رفسنجاني نيز تمايل نداشتن خود را براي رياست مجلس خبرگان رهبري در صورت كانديداتوري اين دو چهره، ابراز كرده بود، اما آيت‌الله طبسي و آيت‌الله يزدي، انصراف قطعي خود از نامزدي براي رياست با وجود حضور هاشمي رفسنجاني در مجلس خبرگان رهبري را به اطلاع وي رساندند."
بازتاب همچنين از فشار بر نمايندگان خبر داد و نوشت: "هرچند توصيه‌هاي اكيد و فشار رواني از برخي محافل به نمايندگان مجلس خبرگان براي كاهش آراي هاشمي رفسنجاني موجب شد تا رأي وي از 65 رأي طبيعي در نايب رئيسي اول مجلس خبرگان رهبري ـ كه در شرايط عادي وي را به رياست مجلس خبرگان رهبري منصوب مي‌كرد ـ به 41 رأي كاهش دهد، اما ارزش اين 41 رأي، حتي از حداكثر 70 رأي ممكن نيز به دليل صف‌آرايي كامل محافل قدرت و مخالفان هاشمي و استفاده از همه ابزارهاي ممكن عليه هاشمي رفسنجاني بالاتر بوده است."
چرخش کيهاني
در اين زمينه، روزنامه "کيهان" که تنها چند روز پيش از انتخاب رفسنجاني به سمت رياست خبرگان، در يادداشتي به قلم "حسين شريعتمداري" مدير مسئول خود با عنوان "با پوزش از آقاي هاشمي رفسنجاني" که به بهانه مباحث مندرج در کتاب اخير خاطرات او نوشته شده‌بود، شديدترين حمله عليه وي را‌ سازماندهي کرده بود و حتي تلويحا وي را به نسبت دادن دروغ به آيت الله خميني متهم کرده بود، در يک چرخش ۱۸۰ درجه‌اي و با استفاده از عنوان "آيت‌الله" براي هاشمي، تلاش کرد تا اين انتخاب را باعث عصبانت و خشمگيني دشمنان خارجي و اصلاح‌طلبان معرفي کند!
کيهان در يادداشتي که اين‌بار هم با قلم "حسين شريعتمداري" نوشته شده بود، رياست وي بر مجلس خبرگان رهبري را براي احزاب داخلي اصلاح‌طلب، عبرت‌انگيز و نااميدکننده دانست.
کيهان تيتر اول خود را نيز به گفته رفسنجاني در مورد "مشروعيت نظام به ولايت فقيه است" اختصاص داده بود. مدير مسئول آن هم به اين اکتفا نکرده و در گفت و گويي با خبرگزاري فارس يادآور شده بود: "ياران انقلاب هرگز هاشمي را تنها نمي گذارند".
مدير مسوول روزنامه كيهان با اشاره به "برخوردهاي اهانت آميز و كينه توزانه، گروهي از اصلاح طلبان نسبت به هاشمي رفسنجاني" گفت: "تلاش آنها براي انتساب ايشان به جبهه اصلاحات و گروه ها و احزاب نظير آن، تلاشي بيهوده است. همين چند ماه پيش بود که يكي از روزنامه هاي اصلاح طلب، عمر مفيد آقاي هاشمي را تمام شده و از ضرورت نيمكت نشيني او نوشتند، اما جبهه انقلاب به دفاع از او برخاست. "
اشاره وي به يادداشتي در روزنامه هم ميهن بود به قلم محمد قوچاني که با مقايسه علي دايي و رفسنجاني خواستار کناره گيري وي از بازي در سياست و نشستن بر نيمکت مربيگري شده بود.
نيمکت نشيني يا بازيگري
اما نويسنده آن يادداشت در روزنامه توقيف شده هم ميهن، در پي انتخاب رفسنجاني به رياست مجلس خبرگان در يادداشت ديگري اين بار در روزنامه اعتماد ملي نوشت: "آنان كه در چند ماه گذشته به رايزني‌هاي گسترده براي كاهش شانس رياست هاشمي‌رفسنجاني بر خبرگان رهبري پرداختند و سعي كردند با القاي تحليل‌هايي چون «لزوم غلبه فقاهت رئيس مجلس خبرگان بر سياست‌ورزي او» يا « ضرورت هماهنگي رئيس خبرگان با مصالح عالي نظام» قطعيت رياست هاشمي را خدشه‌دار كنند و در حاشيه مصاحبه يكي از سخنگويان مجلس خبرگان- كه ظاهرا از اصولگرايان است- چنين القا كنند كه شانس آيت‌‌الله يزدي از همه فزون‌تر است و اين‌گونه بود كه صبح روز سه‌شنبه 13 شهريور 1386 سه آيت‌‌الله از هيات‌رئيسه مجلس خبرگان اجازه نطق گرفتند. اولين آنها- كه محترم‌ترين ايشان هم بود- گفت با وجود احترامي كه براي آقاي هاشمي‌رفسنجاني قائل هستم اما چون فقاهت بر سياست در اين رياست ارجحيت دارد اعلا‌م مي‌كنم كه نظر حوزه علميه قم ناظر به رياست آيت‌‌الله جنتي است. دومين ناطق قبل از دستور همچنين گفت كه جانشين آيت‌‌الله مشكيني بايد همچون آن مرحوم فقيه باشد و نه سياستمدار و سومين نفر اما از در نقد هاشمي درآمد كه چرا اخيرا از برابري ديه زن و مرد دفاع كرده و اگر دفاع نكرده چرا در مطبوعات نقل اين خبر را تكذيب نكرده و اين است نشانه«نافقيه» بودن هاشمي و ضرورت انتخاب جنتي. در اينجا بود كه هاشمي وقت دفاع گرفت و گفت آنچه او گفته بحثي در باب اجرت‌المثل در ديه زنان بود و نه تجديدنظر در اصول فقهي."
سردبير سابق روزنامه شرق در ادامه يادداشت خود مي نويسد: "سيزدهم شهريورماه 1386 روزي بود كه ديگران انتخاب نهايي خود را درباره هاشمي انجام دادند. او ديروز نمي‌خواست رئيس‌جمهور شود تا اصولگرايان بگويند كه به جوانان اعتماد بيشتري دارند كه ديروز رقيب هاشمي از او پيرتر بود. او ديروز نمي‌خواست مرجع تقليد شود كه اصولگرايان بگويند كه رقيب او از هاشمي فقيه‌تر بود. 34 راي«نه» به هاشمي بيش از 41 راي«آري» به او معنادارتر بود و معناي آن چيزي نبود جز انتخاب نهايي ديگران درباره هاشمي، آنان قصد داشتند اين پيام را به هاشمي ابلا‌غ كنند كه اگرچه به رياست مجلس خبرگان رهبري رسيد اما همواره در كنار او نوابي حضور دارند كه مي‌توانند آراي شكننده رياست را به سود خود جلب کنند."
استقبال اصلاح طلبان
اين انتخاب در بين بهت اصولگرايان، استقبال اصلاح طلبان را به همراه داشت. به گونه اي که بيشتر روزنامه هاي نزديک به اصلاح طلبان عنوان اصلي خود را به اين رويداد اختصاص دادند. حزب جبهه مشارکت نيز اين انتخاب را فرصتي براي تبريک و انتشار بيانيه اي به اين مناسبت دانست و خاطرنشان کرد: "انتخاب شايسته شما به سمت رياست اين مجلس در کنار ديگر اعضاي محترم هيأت رئيسه، اين اميد را ايجاد کرده است که مجلس خبرگان رهبري بيش از پيش در جايگاه شايسته خود قرار گرفته و با نظارت عاليه و مؤثر بر ارکان تحت نظر خود و پيگيري مطالبات موکلان در آن سطح و مقام و اصلاح اموري که ذيل اختيارات بالقوه وسيع مجلس خبرگان رهبري مي‌گنجد شأن و اقتدار اين مجلس را نمايان‌تر سازد."
به گزارش سايت نوروز در همين زمينه يک عضو شوراي مرکزي جبهه مشارکت ميز ضمن تحليل اين انتخاب گفت: "اکنون که خبرگان رهبري که خود آنان در انتخاباتي نه صددرصد سالم انتخاب شده اند به راديکاليزم و بنيادگرايي «نه» گفته اند، نکته نگران کننده آن است که آقاي جنتي انتقام شکست فوق را از داوطلبان انتخابات مجلس هشتم بگيرد و به قلع و قمع نامزدهاي منتقد حکومت يکدست نظامي گرا و ماجراجو بپردازد."
مصطفي تاج زاده ادامه داد: "به آقاي جنتي توصيه مي کنم پيروزي آقاي هاشمي را رسما به ايشان تبريک بگويد و در رسيدگي به صلاحيت نامزدهاي انتخابات مجلس قانون را سرلوحه قرار دهد و از رفتار گذشته خود عذرخواهي کند."
سه حسن اين انتخاب از نگاه يک اصولگرا
از سوي ديگر يک نماينده اصولگراي مجلس نيز ضمن استقبال از اين انتخاب، آن را چنين تحليل کرد: "اين انتخاب 3 اثر مثبت را در پي دارد، اول آنكه حضور هاشمي رفسنجاني در دفاع از اركان نظام را قو‌ي‌تر از گذشته مي‌كند، دوم اينكه مجلس خبرگان را احتمالا فعال‌تر كرده و دستور جديدي براي آن فراهم شود و سوم اينكه وي از اطرافياني كه مستقيم و غيرمستقيم مروج سكولاريسم هستند، بيشتر فاصله خواهد گرفت."احمد توكلي در گفت و گو با خبرگزاري فارس درباره امكان نظارت مجلس خبرگان رهبري بر مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز گفت: "يكي از وظايف اين مجلس نظارت بر عملكرد رهبر انقلاب از حيث بقاي شرايط رهبري است و ممكن است از اين باب، بتوانند پيوندي بر اقدامات رهبري كه از طريق اين مجمع انجام مي‌شوند، بدهند."
با تمام اين تقاصيل نکته جالب ديگري را نيز نبايد از نظر دور داشت: روزنامه حمهوري اسلامي روز سه شنبه در خبري فاش کرده بود که "رهبر معظم انقلاب «فاطمه رجبي» همسر سخنگوي دولت نهم را از سم پاشي عليه هاشمي رفسنجاني نهي کرده‌اند. "
حال در پايان هفته اي که رفسنجاني را به رياست بالاترين نهاد قانوني کشوررساند، وي بايد امامت نماز جمعه اين هفته تهران را نيز برعهده بگيرد و اولين خطبه پس از اين انتخاب را بخواند.