Sunday, October 28, 2007


با وجود افزايش ۱۰ دلاري قيمت نفت خام ايران نسبت به سال گذشته اعلام شددرآمد نفتي امسال ايران مشابه سال گذشته
سرمايه -باوجود آن‌كه‌ قيمت هر بشكه نفت خام ايران نسبت به سال گذشته حدود 10 دلار افزايش داشته اما مسوولان نفتي درآمد امسال را از محل فروش نفت خام ايران رقمي معادل رقم سال گذشته اعلام مي‌كنند.به گفته محمد علي خطيبي معاون بازاريابي و امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران درآمد نفتي كشور تا پايان سال به 50 تا 55 دلار خواهد رسيد كه در صورت احتساب رقم 55 ميليارد دلار درآمد نفتي ايران در سال‌جاري اين كشور شاهد افزايش چهار ميليارد دلاري درآمدهاي نفتي خود نسبت به سال گذشته خواهد بود. پيش از اين درآمد نفتي ايران در سال‌جاري حدود 60 ميليارد دلار برآورده شده بود.اين درحالي است كه كارشناسان درآمدهاي نفتي ايران در سال‌جاري را 60 دلار پيش بيني مي‌كردند.بر اين اساس، كارشناسان معتقدند عدم تحقق اين امر نشأت از كاهش توليد ايران دارد اگرچه مسوولان نفتي ايران همواره اين امر را تكذيب و آن را ناشي از تبليغات غربي‌ها عليه ايران مي‌دانند.در شرايط فعلي ميانگين فروش هر بشكه نفت خام ايران حدود 70 دلار است در حالي كه اين رقم در سال گذشته حدود 60 دلار عنوان شده كه اين خود نشان از رشد چشمگير قيمت نفت نسبت به ساليان گذشته دارد.درآمد نفتي ايران در سال 84 حدود 44 ميليارد دلار بوده كه اين رقم در سال 85 با 4/7 ميليارد دلار افزايش مواجه شده است.اين در حالي است كه خطيبي در آمد نفتي ايران را ماهانه حدود پنج ميليارد دلار در سال‌جاري عنوان مي‌كند.در حالي درآمد حاصل از فروش نفت خام در ايران رشد نشان مي‌دهد كه پيش‌بيني مي‌شود صادرات نفت خام ايران مانند توليد نفت خام تا سال 1403 روندي صعودي و نزولي خواهد داشت، چرا كه ميزان صادرات نفت خام به طور مستقيم و بيع متقابل از دو ميليون و 424 هزار بشكه در روز در سال 84 به دو ميليون و 759 هزار بشكه در سال 88 افزايش مي‌يابد.اما اين روند در سال 1403 به يك روند نزولي تبديل شده و حجم صادرات نفت ايران براساس اين برنامه‌ريزي از دو ميليون و 833 هزار بشكه در روز به يك ميليون و 551 هزار بشكه در روز در سال 1403 كاهش مي‌يابد.طبيعي است كه كاهش توليد نفت خام ايران در شرايط افزايش مستمر مصرف داخلي تنها مي‌تواند به كاهش ميزان صادرات نفت خام منجر شود. اگرچه در شرايط جاري و به دليل افزايش قيمت نفت در بازارهاي جهاني، كاهش صادرات نفت ايران موجب كاهش صوري درآمدهاي صادراتي ايران نشده، ولي نگراني عمده در مورد ادامه روند كنوني، كاهش توليد و كاهش قدرت ايران براي حفظ بازارهاي صادراتي نفت خام است.درآمد صادرات نفت خام ايران در سال‌جاري مي‌تواند به ۶۰ ميليارد دلار بالغ شود كه در هر حال درآمد چشمگيري است و در كوتاه‌مدت مي‌تواند عواقب كاهش توليد نفت ايران و از دست رفتن بازارهاي صادراتي را پنهان نگاه دارد، ولي اين رقم در مقايسه با پيش‌بيني ۲۸۰ مليارد دلار درآمد صادرات نفت عربستان سعودي در سال‌جاري رقم چندان بزرگي نيست.نكته با‌اهميت در مورد كاهش سطح توليد نفت خام ايران، در عواقب ناشي از حركت ساير كشورهاي توليدكننده براي اشغال بازارهاي سنتي نفت ايران نهفته است.از اين لحاظ عربستان سعودي با ايجاد ظرفيت اضافي توليدي بالغ بر دو ميليون بشكه در روز، يك خطر بالقوه براي به‌دست گرفتن بازارهاي صادرات نفت ايران محسوب مي‌شود و عراق با دست يافتن به ظرفيت بالغ بر دو ميليون بشكه در روز، يك رقيب و خطر بالفعل است.كاهش توليد نفت خام ايران در شرايطي صورت مي‌گيرد كه اين كشور با اعلام دارا بودن ۱۳۸ ميليارد بشكه «ذخاير درجا»ي نفت از اين لحاظ بعد از عربستان سعودي در رتبه دوم جهاني قرار گرفته است. اگرچه در اين ميان نيز نبايد از اين نكته گذشت كه در صورت افزايش ظرفيت پالايشي ايران كه تحقق آن در سال 1390 پيش‌بيني شده ايران به فروشنده فرآورده تبديل خواهد شد و از سويي صادرات نفت خام ايران به صفر خواهد رسيد كه در آن‌صورت با توجه به اين‌كه فرآورده مازاد در بازار وجود دارد قيمت اين فرآورده‌ها كاهش مي‌يابد و نفت گران خواهد شد و در اين‌صورت ايران موقعيت خود را در بازار از دست خواهد داد.كارشناسان معتقدند، در شرايط فعلي سرمايه‌گذاري بر روي افزايش ظرفيت پالايشگاه‌ها به صلاح نيست بلكه در اين شرايط بايد اين سرمايه‌ها صرف سرمايه‌گذاري روي چاه‌هاي نفت و تزريق گاز به ميادين شود.اين در حالي است كه طي چند ماه گذشته بر خلاف آن‌كه موسسات بين‌المللي خارجي و همچنين اوپك بر كاهش توليد نفت ايران تاكيد داشته اند اما تا‌كنون هيچ‌يك از مقامات ايراني آن را تاييد نكرده‌اند اما پيش‌بيني مي‌شود در صورت ادامه روند فعلي برداشت از ميادين بدون سرمايه‌گذاري مناسب كشور طي چند سال آينده با بحران مواجه شود.به نظر مي‌آيد در صورت ادامه روند فعلي ايران تا 15 سال آينده نفتي براي صادرات نداشته باشد.

No comments: