Monday, October 29, 2007

آثاری که کسی آن ها را نمي بیند

آثاری که کسی آن ها را نمي بیند
‏ گزارش گاردین از آثار هنري معروف جهان در موزه هنرهاي معاصر تهران - سه شنبه 8 آبان 1386 [2007.10.30]
‏ ‏
‏رابرت تیت
آثار پیکاسو در بازار هنري بین الماللي، بین 25 تا 30 میلیون پوند، ارزش دارند اما آیت الله خمیني فقید ‏خشمگينانه به اثری از وی چشم دوخته است.‏
پرتره رهبر ایران در اندازه طبیعي با نارضایتي کامل، به شاهکار نقاش اسپانیایي "نقاش و مدلش"، اثري که ‏هر تکه آن تحریک کننده توصیف شده ، خیره مانده است. این دو پرتره تقریبا روبروِی هم در انبار موزه ‏هنرهاي معاصر، آویزان شده اند. در کنار این اثر و در همان انبار تاریک، تعدادي از مهم ترین آثار هنري ‏جهان در کنار هم قرار گرفته اند: آثار هنرمنداني چون مونه، ون گوگ، پیسارو، رنوار، گوگن، تولوز ‏لوترک، مگریت، میرو و براک. این مجموعه شامل یکي از با ارزش ترین تابلو هاي جکسون پولاک است و ‏در بخش پاپ آرت، پرتره هاي میک جگر، مرلین مونرو و مائو تسه دونگ اثر اندي وارهول، خودنمایي می ‏کند.‏
‏ اگرچه این گنجینه هنري یکي از مهم ترین و قابل توجه ترین کلسیون هنر غرب در آسیا محسوب مي شود، ‏اما پشت در هاي بسته مانده که به شدت از آن مراقبت مي شود و با قفل رمزدار باز مي شود. این آثار بعضي ‏اوقات بنا به درخواست هنرمندان یا دانشجویان هنر، برایشان به نمایش در مي آید اما هیچ برنامه اي براي ‏نمایش عمومي این آثار وجود ندارد.‏
تابلو های زندانی در دهه هفتاد میلادي توسط همسر آخرین شاه ایران، ملکه فرح، خریداري شده، قربانی ‏اعتقادات رئیس جمهور ایران، محمود احمدي نژاد است که طرفدار انزواي فرهنگي ایران است. رئیس ‏جمهور تندروی ایران، نه فقط در زمینه انرژی هسته اي و ژئوپولیتیک با غرب در کشمکش است، بلکه با ‏‏"دفن" کردن آثار هنري آزادي هاي اجتماعي، روشنفکري و فرهنگي را سرکوب مي کند.‏
محمدحسین صفار هرندي، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامي احمدي نژاد، به بهانه حفظ ارزش هاي اسلامي ‏نظام، کتاب ها و موسیقي غربي را ممنوع و سانسور مي کند. هفته گذشته، کافه نشینان ایران با بسته شدن ‏چهار کافه کتاب در تهران، شوکه شدند. ‏
آثار نقاشي به نمایش در آمده در موزه هنر هاي معاصر تهران ، همه آثار هنرمندان ایراني است. حبیب الله ‏صادقي، مدیر موزه که توسط دولت احمدي نژاد انتخاب شده است با جهاني شدن غربي، مخالف است و آن را ‏‏"سوسیالیزم فرهنگي" مي نامد. او به گاردین گفت:« ما با فرهنگ تهاجمي سلطه گر، مخالفیم. غربي ها، ‏بخصوص آمریکا، گمان مي کنند که بر همه جهان حکومت مي کنند و بقیه مردم، نوکر آنها هستند. شاید آنها ‏خودشان را سرداران رومي فرض کرده اند و ما را گلادیاتور».‏
اما آقاي صادقي که خودش هم نقاش است، معتقد است که عقایدش مانع از به نمایش در آمدن این آثار نیست و ‏این موضوع به کمبود فضاي مناسب ربط دارد تا سیاست. او مي گوید تابلو ها در مکاني امن و مطمئن نگه ‏داري مي شوند تا براي آیندگان باقي بمانند. آقاي صادقي، در حالیکه این آثار را نشان مي داد، گفت:« ایران ‏مفتخر است که مالک این آثار با ارزش و منحصر بفرد است. من به همه شان افتخار مي کنم. ما وظیفه داریم ‏که بخوبي از این آثار مراقبت کنیم و این کار را نه فقط براي خودمان، بلکه براي بشریت انجام مي دهیم. اینکه ‏ما این آثار را در اینجا نگه داري مي کنیم معني اش این نیست که آنها را نمي خواهیم. غربي ها فکر مي کنند ‏ما آثار هنري شان را زنداني کرده ایم. نه، اینطور نیست، ما منتظریم تا موزه بزرگ تري براي نمایش دادن ‏آنها بسازیم. ما و دولت در جستجوي مکان مناسب هستیم تا موزه اي بسازیم که وسعت آن 40 یا 50 برابر این ‏موزه باشد.‏
اما علیرضا سمیع آذر، مدیر پیشین موزه، این توضیح را رد کرد و گفت که موزه فقط دستخوش فضاي سیاسي ‏ضد غربي است که بالا گرفتن تنش بین ایران و غرب، درمورد برنامه هاي اتمي ایران، روی موزه هم اثر ‏گذاشته است. آقاي سمیع آذر، که قبل از برکناري در سال 2005، همه آثار را درطول پنج ماه به نمایش ‏گذاشته بود، مي گوید:« آنها می توانند این آثار را دست کم یک یا دوبار بر اساس موضوع و با عنوان ‏امپرسیونیسم یا اکسپرسیونیسم، به نمایش بگذارد. این اقدام همه فضاي موزه را اشغال نمي کند. آنها این آثار ‏را در این دوسال گذشته نمایش نداده اند، زیرا سیاست هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ایجاب مي کند که ‏فرهنگ و هنر غربي معرفي نشود. در دوسال گذشته هیچ نمایشگاهي از آثار هنرمندان خارجي، چه هنرمندان ‏غربي و چه هنرمنداني در همسایگي ایران برگزار نشده است. این یک سیاست خود محور است که منجر به ‏انزوا مي شود.‏
انقلاب
این آثار زماني خریداري شدند که حکومت شاه با ثروت سرشاري که از نفت بدست آورده بود، در اوج بود و ‏آثار هنري در آن زمان با قیمت هاي ارزان به فروش گذاشته مي شد. مجموعه این آثار در مقایسه با امروز ‏بین 1 تا 2.5 میلیارد پوند ارزش دارند.‏
این مجموعه توسط پسر عموي ملکه، کامران دیبا که خود معمار و اولین مدیر موزه هنرهاي معاصر هم بود، ‏‏ براي افتتاح موزه در سال 1997، جمع آوري شد. با وجود اینکه ملکه فرح، مالک این آثار بود اما این آثار ‏در موزه ماند تا انقلابی که به سقوط همسر او منجرشد. همزمان با انقلاب، کارکنان ‏‎0‎وزه این آثار را موزه ‏این آثار قیمتی را به زیرزمین موزه منتقل کردند تا از دست غارتگران و انقلابیون، در امان بماند.‏
آیدین آغداشلو، نقاش که به عنوان مشاور هنري این آثار کار کرده است مي گوید:« بعضي روزها مردم دور ‏موزه سپر انساني ایجاد مي کردند تا در دوران دشوار انقلاب، از این آثار حفاظت کنند. در روزهاي اول ‏انقلاب، یکي از مسئولان جدید موزه از من سووال کرد این آشغال ها چیست که در زیر زمین موزه قرار ‏دارد. او به من مي گفت که پسرش بهتر نقاشي مي کنند. من به او گفتم که این ها آثار گران قیمتي هستند که ‏باید مثل گنجینه از آن مواظبت شود، چون یک روز ارزش آنها خیلي زیاد مي شود. کارکنان فعلي موزه به این ‏آثار افتخار مي کنند و بشدت از این مجموعه مراقبت مي کنند. اما نشان دادن این اثار برایشان اهمیت ندارد. ‏این بخش غم انگیز ماجراست».‏
دوران احمدي نژاد
‏- به ده ها هزار زن به دلیل پوشش نا مناسب اسلامي، تذکر داده شد.‏‏- سال گذشته، مجلس بودجه اي را براي طراحي لباس اسلامي اختصاص داد.‏‏- به اساتید دانشگاهي در مورد سفر هاي خارجي و شرکت در کنفرانس ها هشدار داده شد.‏‏- اساتید دانشگاه ایراني- آمریکایي به اتهام اقدام علیه امنیت ملي بازداشت شدند.‏‏- کافه کتاب ها بسته شدند که در میان آنها نام کتاب فروشي هایي دیده مي شد که محل برگزاري نشست هاي ‏ادبي بودند.‏‏- هفته گذشته، مقامات امنیتي خبر از برخورد با فروشندگان سي دي هاي فیلم و موزیک غربي، دادند.‏
منبع: گاردین 29 اکتبر‏
‏ ‏

No comments: