سفری در سایه شایعه
پوتین در تهران - دوشنبه 23 مهر 1386 [2007.10.15]
روزبه میرابراهیمی
حضور ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در تهران،که قرار است صبح امروز جهت شرکت در اجلاس کشورهای حاشیه خزر وارد ایران شود، به دلیل اهمیت فراوان این سفر حاشیه های فراوانی در پی داشته است. اوج این حاشیه ها دیروز بود که خبرگزاری های رسمی دنیا از احتمال "ترور" این مقام بلندپایه روسی در تهران خبر دادند.
روز یکشنبه (دیروز) خبرگزاری فرانسه به نقل از کاخ کرملین گزارش داد که به ولادیمیر پوتین اطلاع داده شده که احتمال دارد هنگام دیدار از تهران ترور شود.
بنابرهمین گزارش یک سخنگوی کرملین به خبرگزاری فرانسه گفت: "ما نمی توانیم درباره این اطلاعات اظهار نظر کنیم اما تایید می کنیم که به رییس جمهوری این اطلاعات رسیده است".
در همین زمینه خبرگزاری اینتر فکس به نقل منابع امنیتی روسیه نیز گزارش داد: "یک گروه از بمب گذاران انتحاری آماده می شوند پوتین را در جریان دیدار از تهران به قتل برسانند."
اما این خبر ساعاتی پس از انتشار، واکنش رسمی وزارتخارجه جمهوری اسلامی ایران را در پی داشت.
سخنگوي وزارت امور خارجه خبر منتشره از سوي برخي رسانه‌ها مبني بر احتمال اقدامات تروريستي در سفر ولاديمير پوتين به تهران را كاملا بي‌اساس دانست. ایرنا با استناد به گزارش اداره كل اطلاعات و مطبوعات وزارت امور خارجه ايران به نقل از محمدعلي حسيني نوشت:" اين گونه اخبار، كاملا بي‌پايه و اساس بوده و در راستاي فعاليت هاي رواني دشمنان مناسبات ايران و روسيه منتشر شده است. "
سخنگوي وزارت امور خارجه افزود:" انتشار اين گونه اخبار سراسر كذب، ارزش خبري نداشته و نمي‌تواند هيچ گونه خللي در روند برنامه‌هاي تنظيم شده وارد سازد. "
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی همچنین در واکنش دیگری در این زمینه اخبار این چنینی را " جنگ رواني سرويس هاي اطلاعاتي غربي با هدف لغو سفر پوتين به ايران " دانست.
ایرنا نوشت:"در حالي كه تا آغاز نشست سران كشورهاي حاشيه درياي خزر در تهران، كمتر از دو روز مانده، سرويس هاي اطلاعاتي كشورهاي غربي، با براه انداختن جنگ رواني و پخش شايعات، تلاشي را براي لغو سفر ولاديمير پوتين رييس جمهوري روسيه به ايران، ساماندهي كرده‌اند. مقام‌هاي كاخ سفيد از دو روز پيش، روسيه را از نزديك شدن به ايران، حتي بخاطر حل و فصل مسايل باقي مانده درياي خزر و تنظيم رژيم حقوقي اين دريا، پرهيز داده بودند. "
همین منبع در ادامه تحلیل خبر خود نوشت:"جان بولتن،سفير سابق آمريكا در سازمان ملل و از حاميان رژيم صهيونيستي، از جمله اين مقام‌ها بود كه براي مسكو پيام‌هايي از اين دست ارسال كرده بود". خبرنگاران ايرنا، به نقل از منابعي در آسياي مركزي هم گزارش كردند كه لابي پر نفوذي جهت اخلال در اجلاس مهم منطقه‌اي تهران، از مدتها پيش كار خود را آغاز كرده است. به گفته اين منابع احتمالا تلاش سرويس هاي اطلاعاتي رژيم صهيونيستي و كشورهاي غربي، بر محور "لغو سفر پوتين"، متمركز شده است.
همزمان پوتین نیز که قرار بود پیش از سفر به ایران با خبرنگاران صدا و سیما در مسکو مصاحبه ای داشته باشد این گفت و گو را به تهران موکول کرد.در حالی که خبرگزاری رسمی روسیه و شبکه تلویزیونی اش در هفته گذشته مصاحبه مفصلی با محمود احمدی نژاد داشت.
هفته ای پیشتر ولاديمير پوتين، رييس جمهوری روسيه در ادامه موضع اش در مورد پرونده هسته ای ایران گفته بود: "ايران باید «تشويق شود» که برنامه هسته ای خود را کاملا شفاف پيش ببرد."
به گزارش آسوشيتدپرس، پوتين که بعد از دومين روز مذاکره با نيکلا سرکوزی، رييس جمهوری فرانسه در يک کنفرانس خبری سخن می گفت، افزود: "ما درباره نگرانی هايی که درباره شفافيت برنامه هسته ای ايرانی ها از سوی شرکايمان وجود دارد، (با آنها) نظر مشترکی داريم."
وی همزمان تاکيد کرده بود مدرکی مبنی بر اينکه ايران به دنبال ساخت سلاح هسته ای است، وجود ندارد و شواهد حاکی است که ايران می خواهد بر سر برنامه هسته ای خود با جامعه بين المللی همکاری کند.
اظهارات روز چهارشنبه آقای پوتين در حالی منتشر شد که يک روز پيش از آن، نيکلا سرکوزی، رييس جمهوری فرانسه در پی ديدار با وی گفته بود توانسته مواضع روسيه را بر سر پرونده هسته ای ايران، به مواضع خود نزديک کند.
با این حال دومين اجلاس سران كشورهاي حوزه درياي خزر روز ۱۶اكتبر ( ۲۴مهر ماه) با شركت روساي جمهوري ايران، روسيه، قزاقستان، تركمنستان و آذربايجان در تهران برگزار مي‌شود. در اين اجلاس قرار است طرفين درباره نتايج نهايي نشست‌هاي هيات‌هاي كارشناسي پنج كشور به بحث و تبادل نظر بپردازند. سران كشورهاي ساحلي خزر، جوانب مختلف مربوط به رژيم حقوقي درياي خزر و راههاي دستيابي به توافق جامع در مورد آنها را مورد بررسي قرار خواهند داد. تقسيم سطح دريا، ماهيگيري، كشتيراني و حفظ ثبات و امنيت درياي خزر ازجمله مسايل مورد بحث در اجلاس تهران خواهد بود.
قرار است روساي جمهوري پنج كشور ساحلي خزر بيانيه نهايي اجلاس را كه در آن توافق‌هاي بعمل آمده در نشست‌هاي گروه كاري بدست آمده، امضا كنند. گروه كاري خزر سه نشست در ماه اكتبر و دسامبر سال ۲۰۰۶ و فوريه سال جاري ميلادي برگزار كرد كه در جريان آن در مورد متن بيانيه نهايي اجلاس خزر توافق حاصل شد. اين در حالي است كه برخي كارشناسان در مورد كسب توافق بين كشورهاي حوزه خزر در مورد تقسيم دريا و ثروتهاي نهفته در بستر آن ترديد دارند. جمهوري اسلامي ايران بهترين گزينه را براي درياي خزر، رژيم مشاع و استفاده مشترك از دريا مي‌داند. هر چند در همین مدت در ایران نیز برخی انتقادات در زمینه این پرونده مطرح شده و می شود.
ايران در نشست‌هاي سطح وزيران و معاونان وزير خارجه خزر بر تقسيم درياي خزر به پنج قسمت و اختصاص سهم بيست درصد به هر يك از كشورهاي ساحلي تاكيد كرده است. پیش از این اختلافات بين كشورهاي ساحلي خزر در مورد رژيم حقوقي اين دريا باعث شد كه اجلاس نخست سران خزر در سال ۲۰۰۲در "عشق‌آباد" نتايجي به همراه نداشته باشد. گفتني است تا پيش از فروپاشي شوروي، تمام مسايل درياي خزر باتوجه به دو پيمان و توافق ۱۹۲۱و ۱۹۴۰بين ايران و شوروي حل و فصل مي‌شد. پس از فروپاشي شوروي و استقلال يافتن جمهوريهاي آن بر تعداد كشورهاي ساحلي خزر افزوده شد. درياي خزر با توجه به قرار گرفتن حدود دو درصد منابع انرژي جهان در آن بر معادلات انرژي منطقه تاثيرگذار است. اين امر باعث اهميت خاص درياي خزر و دشوار شدن مذاكرات براي تقسيم ثروتهاي نهفته در اين آبگير شده است.
روسيه تا چند سال پيش به رژيم مشاع و حفظ قراردادهاي ايران و شوروي در مورد خزر معتقد بود اما به تدريج تغيير موضع داده و به مشاع در سطح و تقسيم بستر دريا بر اساس خطوط مرزي معتقد است.
ديپلماسي تقسيم بستر درياي خزر در فاصله سالهاي ۱۹۹۲تا ۱۹۹۹ميلادي بصورت پنج جانبه بود ولي از آن سال بصورت دوجانبه و سه‌جانبه و تلاش براي رسيدن به نتيجه ازطريق عقد معاهده و يا قراردادهاي مرزي مابين روسيه و كشورهاي ديگر درآمد.
پروتكل تقسيم بستر شمالي خزر در ۱۳ماه مه ۲۳) ۲۰۰۲)(ارديبهشت ماه ۸۱) در مسكو به امضاي روساي جمهوري روسيه و قزاقستان رسيد. در ۲۳سپتامبر ۲۰۰۲(اول مهر ماه ،۸۱)نيز در مسكو موافقت نامه مربوط به تعيين محدوده اعمال حاكميت، مرز آبي و بهره‌برداري از منابع درياي خزر مابين روسيه و آذربايجان امضا شد.
قبل از اين توافقات، آذربايجان و قزاقستان نيز يك توافق نامه دوجانبه امضا کردند كه به موجب آن سهم هر كدام از منابع بستر خزر در شمال دريا مشخص شد.
اجلاس تهران باتوجه به اين واقعيت ها، در شرايطي برگزار مي‌شود كه برخي اختلافات طرفین در تدوين كنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر همچنان باقي است.
كارشناسان معتقدند باتوجه به چالش‌هاي رو در روي درياي خزر ازجمله آلودگي آن، افزايش عمليات بهره‌برداري از ميادين نفت و گاز اين دريا و انتقال آنها كه در برخي موارد به اكوسيستم و محيط زيست اين آبگير بي‌نظير خسارت وارد مي‌كند، در تدوين كنوانسيون رژيم حقوقي خزر بايد تسريع كرد.
نكته حائز اهميت در اين زمينه، توجه به منافع پنج كشور ساحلي در تنظيم اين كنوانسيون است تا درياي خزر درياي صلح بوده و نيروهاي فرامنطقه‌اي فرصت براي مداخله در اين منطقه بدست نياورند.
به نظر كارشناسان در صورت تعلل كشورهاي ساحلي خزر، ممكن است به اين دريا آسيب‌هاي جبران ناپذير وارد شود و آن را به سرنوشت "درياي آرال" كه بر اثر بي‌توجهي از بين رفته دچار سازد.
پوتین در تهران - دوشنبه 23 مهر 1386 [2007.10.15]
روزبه میرابراهیمی
حضور ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در تهران،که قرار است صبح امروز جهت شرکت در اجلاس کشورهای حاشیه خزر وارد ایران شود، به دلیل اهمیت فراوان این سفر حاشیه های فراوانی در پی داشته است. اوج این حاشیه ها دیروز بود که خبرگزاری های رسمی دنیا از احتمال "ترور" این مقام بلندپایه روسی در تهران خبر دادند.
روز یکشنبه (دیروز) خبرگزاری فرانسه به نقل از کاخ کرملین گزارش داد که به ولادیمیر پوتین اطلاع داده شده که احتمال دارد هنگام دیدار از تهران ترور شود.
بنابرهمین گزارش یک سخنگوی کرملین به خبرگزاری فرانسه گفت: "ما نمی توانیم درباره این اطلاعات اظهار نظر کنیم اما تایید می کنیم که به رییس جمهوری این اطلاعات رسیده است".
در همین زمینه خبرگزاری اینتر فکس به نقل منابع امنیتی روسیه نیز گزارش داد: "یک گروه از بمب گذاران انتحاری آماده می شوند پوتین را در جریان دیدار از تهران به قتل برسانند."
اما این خبر ساعاتی پس از انتشار، واکنش رسمی وزارتخارجه جمهوری اسلامی ایران را در پی داشت.
سخنگوي وزارت امور خارجه خبر منتشره از سوي برخي رسانه‌ها مبني بر احتمال اقدامات تروريستي در سفر ولاديمير پوتين به تهران را كاملا بي‌اساس دانست. ایرنا با استناد به گزارش اداره كل اطلاعات و مطبوعات وزارت امور خارجه ايران به نقل از محمدعلي حسيني نوشت:" اين گونه اخبار، كاملا بي‌پايه و اساس بوده و در راستاي فعاليت هاي رواني دشمنان مناسبات ايران و روسيه منتشر شده است. "
سخنگوي وزارت امور خارجه افزود:" انتشار اين گونه اخبار سراسر كذب، ارزش خبري نداشته و نمي‌تواند هيچ گونه خللي در روند برنامه‌هاي تنظيم شده وارد سازد. "
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی همچنین در واکنش دیگری در این زمینه اخبار این چنینی را " جنگ رواني سرويس هاي اطلاعاتي غربي با هدف لغو سفر پوتين به ايران " دانست.
ایرنا نوشت:"در حالي كه تا آغاز نشست سران كشورهاي حاشيه درياي خزر در تهران، كمتر از دو روز مانده، سرويس هاي اطلاعاتي كشورهاي غربي، با براه انداختن جنگ رواني و پخش شايعات، تلاشي را براي لغو سفر ولاديمير پوتين رييس جمهوري روسيه به ايران، ساماندهي كرده‌اند. مقام‌هاي كاخ سفيد از دو روز پيش، روسيه را از نزديك شدن به ايران، حتي بخاطر حل و فصل مسايل باقي مانده درياي خزر و تنظيم رژيم حقوقي اين دريا، پرهيز داده بودند. "
همین منبع در ادامه تحلیل خبر خود نوشت:"جان بولتن،سفير سابق آمريكا در سازمان ملل و از حاميان رژيم صهيونيستي، از جمله اين مقام‌ها بود كه براي مسكو پيام‌هايي از اين دست ارسال كرده بود". خبرنگاران ايرنا، به نقل از منابعي در آسياي مركزي هم گزارش كردند كه لابي پر نفوذي جهت اخلال در اجلاس مهم منطقه‌اي تهران، از مدتها پيش كار خود را آغاز كرده است. به گفته اين منابع احتمالا تلاش سرويس هاي اطلاعاتي رژيم صهيونيستي و كشورهاي غربي، بر محور "لغو سفر پوتين"، متمركز شده است.
همزمان پوتین نیز که قرار بود پیش از سفر به ایران با خبرنگاران صدا و سیما در مسکو مصاحبه ای داشته باشد این گفت و گو را به تهران موکول کرد.در حالی که خبرگزاری رسمی روسیه و شبکه تلویزیونی اش در هفته گذشته مصاحبه مفصلی با محمود احمدی نژاد داشت.
هفته ای پیشتر ولاديمير پوتين، رييس جمهوری روسيه در ادامه موضع اش در مورد پرونده هسته ای ایران گفته بود: "ايران باید «تشويق شود» که برنامه هسته ای خود را کاملا شفاف پيش ببرد."
به گزارش آسوشيتدپرس، پوتين که بعد از دومين روز مذاکره با نيکلا سرکوزی، رييس جمهوری فرانسه در يک کنفرانس خبری سخن می گفت، افزود: "ما درباره نگرانی هايی که درباره شفافيت برنامه هسته ای ايرانی ها از سوی شرکايمان وجود دارد، (با آنها) نظر مشترکی داريم."
وی همزمان تاکيد کرده بود مدرکی مبنی بر اينکه ايران به دنبال ساخت سلاح هسته ای است، وجود ندارد و شواهد حاکی است که ايران می خواهد بر سر برنامه هسته ای خود با جامعه بين المللی همکاری کند.
اظهارات روز چهارشنبه آقای پوتين در حالی منتشر شد که يک روز پيش از آن، نيکلا سرکوزی، رييس جمهوری فرانسه در پی ديدار با وی گفته بود توانسته مواضع روسيه را بر سر پرونده هسته ای ايران، به مواضع خود نزديک کند.
با این حال دومين اجلاس سران كشورهاي حوزه درياي خزر روز ۱۶اكتبر ( ۲۴مهر ماه) با شركت روساي جمهوري ايران، روسيه، قزاقستان، تركمنستان و آذربايجان در تهران برگزار مي‌شود. در اين اجلاس قرار است طرفين درباره نتايج نهايي نشست‌هاي هيات‌هاي كارشناسي پنج كشور به بحث و تبادل نظر بپردازند. سران كشورهاي ساحلي خزر، جوانب مختلف مربوط به رژيم حقوقي درياي خزر و راههاي دستيابي به توافق جامع در مورد آنها را مورد بررسي قرار خواهند داد. تقسيم سطح دريا، ماهيگيري، كشتيراني و حفظ ثبات و امنيت درياي خزر ازجمله مسايل مورد بحث در اجلاس تهران خواهد بود.
قرار است روساي جمهوري پنج كشور ساحلي خزر بيانيه نهايي اجلاس را كه در آن توافق‌هاي بعمل آمده در نشست‌هاي گروه كاري بدست آمده، امضا كنند. گروه كاري خزر سه نشست در ماه اكتبر و دسامبر سال ۲۰۰۶ و فوريه سال جاري ميلادي برگزار كرد كه در جريان آن در مورد متن بيانيه نهايي اجلاس خزر توافق حاصل شد. اين در حالي است كه برخي كارشناسان در مورد كسب توافق بين كشورهاي حوزه خزر در مورد تقسيم دريا و ثروتهاي نهفته در بستر آن ترديد دارند. جمهوري اسلامي ايران بهترين گزينه را براي درياي خزر، رژيم مشاع و استفاده مشترك از دريا مي‌داند. هر چند در همین مدت در ایران نیز برخی انتقادات در زمینه این پرونده مطرح شده و می شود.
ايران در نشست‌هاي سطح وزيران و معاونان وزير خارجه خزر بر تقسيم درياي خزر به پنج قسمت و اختصاص سهم بيست درصد به هر يك از كشورهاي ساحلي تاكيد كرده است. پیش از این اختلافات بين كشورهاي ساحلي خزر در مورد رژيم حقوقي اين دريا باعث شد كه اجلاس نخست سران خزر در سال ۲۰۰۲در "عشق‌آباد" نتايجي به همراه نداشته باشد. گفتني است تا پيش از فروپاشي شوروي، تمام مسايل درياي خزر باتوجه به دو پيمان و توافق ۱۹۲۱و ۱۹۴۰بين ايران و شوروي حل و فصل مي‌شد. پس از فروپاشي شوروي و استقلال يافتن جمهوريهاي آن بر تعداد كشورهاي ساحلي خزر افزوده شد. درياي خزر با توجه به قرار گرفتن حدود دو درصد منابع انرژي جهان در آن بر معادلات انرژي منطقه تاثيرگذار است. اين امر باعث اهميت خاص درياي خزر و دشوار شدن مذاكرات براي تقسيم ثروتهاي نهفته در اين آبگير شده است.
روسيه تا چند سال پيش به رژيم مشاع و حفظ قراردادهاي ايران و شوروي در مورد خزر معتقد بود اما به تدريج تغيير موضع داده و به مشاع در سطح و تقسيم بستر دريا بر اساس خطوط مرزي معتقد است.
ديپلماسي تقسيم بستر درياي خزر در فاصله سالهاي ۱۹۹۲تا ۱۹۹۹ميلادي بصورت پنج جانبه بود ولي از آن سال بصورت دوجانبه و سه‌جانبه و تلاش براي رسيدن به نتيجه ازطريق عقد معاهده و يا قراردادهاي مرزي مابين روسيه و كشورهاي ديگر درآمد.
پروتكل تقسيم بستر شمالي خزر در ۱۳ماه مه ۲۳) ۲۰۰۲)(ارديبهشت ماه ۸۱) در مسكو به امضاي روساي جمهوري روسيه و قزاقستان رسيد. در ۲۳سپتامبر ۲۰۰۲(اول مهر ماه ،۸۱)نيز در مسكو موافقت نامه مربوط به تعيين محدوده اعمال حاكميت، مرز آبي و بهره‌برداري از منابع درياي خزر مابين روسيه و آذربايجان امضا شد.
قبل از اين توافقات، آذربايجان و قزاقستان نيز يك توافق نامه دوجانبه امضا کردند كه به موجب آن سهم هر كدام از منابع بستر خزر در شمال دريا مشخص شد.
اجلاس تهران باتوجه به اين واقعيت ها، در شرايطي برگزار مي‌شود كه برخي اختلافات طرفین در تدوين كنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر همچنان باقي است.
كارشناسان معتقدند باتوجه به چالش‌هاي رو در روي درياي خزر ازجمله آلودگي آن، افزايش عمليات بهره‌برداري از ميادين نفت و گاز اين دريا و انتقال آنها كه در برخي موارد به اكوسيستم و محيط زيست اين آبگير بي‌نظير خسارت وارد مي‌كند، در تدوين كنوانسيون رژيم حقوقي خزر بايد تسريع كرد.
نكته حائز اهميت در اين زمينه، توجه به منافع پنج كشور ساحلي در تنظيم اين كنوانسيون است تا درياي خزر درياي صلح بوده و نيروهاي فرامنطقه‌اي فرصت براي مداخله در اين منطقه بدست نياورند.
به نظر كارشناسان در صورت تعلل كشورهاي ساحلي خزر، ممكن است به اين دريا آسيب‌هاي جبران ناپذير وارد شود و آن را به سرنوشت "درياي آرال" كه بر اثر بي‌توجهي از بين رفته دچار سازد.
No comments:
Post a Comment