مايکل مور هم به ايران نیامد
بعد از موشکين، بروک و آرابال - چهارشنبه 25 مهر 1386 [2007.10.17]
رضا جهاني
مايکل مور کارگردان منتقد آمريکائي هم مانند ديگر بزرگان سينماي جهان از سفر به جمهوري اسلامي خود داري کرد و درآخرين لحظه انصراف خود را از حضور در نخستين جشنواره جهاني سينماي مستند که اين هفته د رتهران برگزار شد، اعلام داشت.
نخستين جشنواره جهاني فيلم هاي مستند:سينما حقيقت دوشنبه اين هفته افتتاح شد. برگزارکنندگان جشنواره در تبليغات دامنه داري اعلام کرده بودند که مايکل مور کارگردان منتقد سياست هاي آمريکا در اين جشنواره حضور خواهد يافت.
کارگردان آمريکائي در آخرين لحظه انصراف خو درا از حضور در جشنواره اعلام داشت و تنها اجازه داد فيلمي از او به نمايش در بيايد.
پيشتر از اين مسئولين جشنواره هاي مختلف دولتي با تبليغات گسترده خبر حضور بزرگان تئاتر جهان ماتنند آرين موشکين، پيتر بروک و فرناندو آرابال را اعلام کرده بودند. اما اين کارگردان هاي جهاني د راعتراض به سانسورو سرکوب حاکم بر جمهوري اسلامي از شرکت در جشنواره هاي مختلف تئاتري سر باز زد ند.
به گزارش خبر نگار روز از تهران پس از نمايش مستند هاي بلند در جشنواره فيلم فجر سال گذشته مسئولين دولتي تصميم گرفتند اين جشنواره مستقلي را براي فيلم هاي مستند برگزار کنند. از روز هاي اول هم بحث در اين بود که جشنواره در شکل بين المللي و در حد جشنواره هاي الف دنيا برگزار شود. اين در حالي بود که در نيمه اول امسال جايزه بزرگ شهيد آويني به بهترين مستند ها اعطا شده بود و در واقع پس از تمريني ملي مسئولين مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي برآن شدند تا اولين جشنواره بين المللي فيلم هاي مستند را برگزار کنند.
به گفته ژاله صفا منتقد فيلم: "اولين جشنواره دو بخش ملي و بين المللي دارد. هريک از اين بخش ها نيز خود شامل دو گروه فيلم هاي بالا و زير 60 دقيقه طبقه بندي مي شوند. در کنار بخش هاي اصلي، چند عنوان جانبي نيز وجود دارد که بيشتر به نمايش مستند هاي بين المللي اختصاص دارد. از آن جمله مي توان به بخش‌هاي "ميراث نبوي"، "مولانا؛ حكيم و شاعر پارسي گوي"، "مسابقه بين الملل"، "شمال و جنوب"، "شرق و هويت"، "دوهمسايه، عراق و افعانستان"، "آفريقا"، "چشم انداز سينماي مستند سوريه"، "مرور 14 فيلم برگزيده دو جشنواره معتبر سينماي مستند جهان" و "نمايش هاي ويژه" شامل 8 فيلم مستند برتر جهان، اشاره کرد."
در بخش مسابقه ملي نيز 10 فيلم مستند بلند و 50 فيلم كوتاه از آثار برگزيده 2 سال اخير مستندسازان ايراني براي نمايش پيش بيني شده بود.
در بخش ملي، نمايندگان وزارت ارشاد با مداخله در آراي هيات انتخاب، بسياري از آثار برتر و معترض ايراني را از جشنواره حذف کردند و فيلم هاي مستند گزارشي درباره لبنان و عراق و.... به جاي آنها در برنامه نمايش قرار دادند.
برگزارکنندگان جشنوراه کوشيدند با تکيه بر بخش بين المللي بر وجه تبليغاتي آن بيفرايند. محور اصلي تبليغ هم حضور مايکل مور ونمايش آخرين ساخته اش Sicko در جشنواره بود.
بخش هاي جنبي
جشنواره در کنار نمايش فيلم چند بخش جنبي ديگرداشت که از آن ميان مي توان به برگزاري بازار فيلم مستند اشاره کرد. در اين بازار که به نمايش و فروش آثار ايراني اختصاص داشت. سيستم هايي همانند بازار فيلم جشنواره اي –مانند بازار فيلم جشنواره کن- طراحي شده بود که علاقمندان مي توانستند با رزرو نوبت در يک باکس ويدئويي به تماشاي فيلم مورد نظر خود نشسته و براي خريد آن با نماينده کمپاني موردنظر وارد مذاکره شوند. اين بازار در مرکز فرهنگي هنري صبا مقابل سينما فلسطين که مرکز نمايش فيلم ها بود بر پا شد.
برپايي 4 کارگاه آموزشي از ديگر برنامه هاي اين جشنواره بود. اين کارگاه ها که به همت انجمن مستند سازان خانه سينما برگزار شد، شامل كارگاه مستند انيميشن با حضور محمدعلي صفورا و رخساره قائم مقامي، كارگاه مستند داستاني با شرکت محمد تهامي نژاد و ابراهيم مختاري، كارگاه مستند گزارشي با حضور پيروز كلانتري و سيف الله صمديان و كارگاه فيلمنامه در سينماي مستند با شرکت رخشان بني‌اعتماد و شادمهر راستين بود.
اين جشنواره درحالي روزهاي برگزاري خود را پشت سر گذاشت که به نظر مي رسيد نيازمند آزمون و خطاست. جشنواره مهمي همچون مستند کيش که کامران شيردل با مرارت آن را بنا نهاد و در ميان علاقمندان سينماي مستند به يک مرکز مهم تبديل شده بود و بسياري از مستند سازان براي آن جشنواره فيلم مي ساختند، تعطيل شد تا چنين جشنواره هايي جاي آن را بگيرند. هيچ جشنواره اي از بدو کار شکل بين المللي به خود نمي گيرد بلکه در ابتدا سينماي ملي خود را محک مي زند تا سراغ عرصه هاي جهاني برود. سينماي مستند ايران در داخل دچار ضعف هايي است. سينماي مستند در ايران يک سينماي دولتي است که اگر حمايت هاي دولتي را از آن قطع کنيم دچار رکود و شکست مي شود. هنوز امکان گسترده اکران فيلم هاي مستند وجود ندارد و سينماگران در عزلت فيلم مي سازند و اين فيلم ها با جامعه اي که بستر تغييرات ان بسيار گسترده است اندکي ناموزون مي نمايد. گونه هايي در سينماي مستند وجود دارد که از شکل هاي جذاب مستند سازي است و تقريباً در سينماي مستند امروز ايران جايگاهي ندارد. مستند سياسي که تقريباً وجود ندارد و مستند هاي اجتماعي هم تنها به نمايش وضعيت کودکان بزهکار محدود مي شود. فرم فيلم ها جز معدودي تبعيت از شيوه هاي کلاسيک مستند سازي است و آنها هم که دست به بداعت هايي مي زنند از سوي دولت حمايت نمي شوند.
در باره مستند مايکل مور
"سيکو" چهارمين اثر مستند مطرح مايکل مور است. اگر کارگردان در سه اثر قبلي خود براي دريافت پاسخ و در جستجوي علل حوادث به سراغ پرزيدنت کمپاني ها و سازمان ها مي رفت در "سي کو " يک قدم فراتر مي رود و سيستم را باز خواست مي کند. در "راجر و من" پس از توضيح عواقب به تعطيل کشاندن کارخانه جنرال موتورز در فلينت ميشيگان، دربدر به دنبال راجر پرزيدنت کمپاني جنرال موتورز مي گردد تا از او بپرسد چرا کارخانه را تعطيل کرده و موجب بدبختي و بيکاري هزاران کارگر و ورشکستگي شهر فلينت در ايالت ميشيگان شده است. در "بولينگ در کلمباين" مايکل زنگ خانه چارلتون هستون را به صدا در مي آورد. هستون پرزينت سازمان ( ان. ار. ا ) است که از کمپاني هاي اسلحه سازي دفاع مي کند. در "فارنهايت 9-11" مايکل به سراغ کاخ سفيد و سناتور ها مي رود. با استفاده از يک بلند گو و يک ماشين بستني فروشي از بوش مي خواهد تا جواب دهد چرا اينقدر در مورد خطر تروريسم و عراق و ضرورت جنگ دروغ تحويل مردم داده است. او از سناتور هايي که به لايحه جنگ راي مثبت داده بودند مي پرسيد آيا حاضرند فرزندانشان را به عراق بفرستند. روش مايکل در فيلم جديدش تغيير کرده است.او به دنبال کسي يا فردي نمي گردد.در خانه پرزيدنت کمپاني دارو سازي و بيمه هاي سلامتي را هم نمي کوبد. اين بار مايکل به سراغ کل سيستمي مي رود که موجب اين همه مشکلات است. خودش مي گويد: "وقتي کمپاني هاي بيمه و داروسازي خبر دار شدند که قصد ساختن چنين فيلمي را دارم دچار هول و هراس شدند. به نگهبانان و محافظين گفته بودند که اگر آدم چاقي را با اين مشخصات و دوربين و بلند گو ديديد دست به سرش کنيد و ردش کنيد برود. ولي حالا اگر بيايند و فيلم را ببينند آرزو مي کنند که ايکاش در خانه يا اداره شان را زده بودم. چون مستند جديد من مسئله را به طور ريشه اي در نظر گرفته است". "سي کو" سيستم را نشانه گرفته است. در آمريکا سالانه 18000 نفر به دليل نداشتن بيمه درماني مي ميرند. خيلي ها هم که بيمه دارند از پس هزينه هاي اضافي بر نمي آيند. چون بيمه تنها بخشي از هزينه را مي پردازد. پيش بيني مي شود از آنجايي که "سي کو" يکي از مهمترين مسائل روزمره جامعه آمريکا را مطرح کرده است با استقبال وسيع مردم روبرو شود. بخصوص که اين فيلم در فصل تابستان و در گرماگرم مبارزات مقدماتي رياست جمهوري روي صحنه مي رود. از نکات قابل توجه آن است که کانديد دمکرات رياست جمهوري هيلاري کلينتون از جمله کانديد هايي است که مبالغ کلاني از کمپاني هاي دارويي دريافت کرده است.کار آخر مايکل مور بيننده را مي تواند به اين نتيجه گيري صحيح برساند که احزاب بورژوايي جز به منافع کمپاني هاي بزرگ نمي انديشند. توده هاي مردم به حزب انقلابي خودشان که براي اهداف آنها بجنگد احتياج دارند.
بعد از موشکين، بروک و آرابال - چهارشنبه 25 مهر 1386 [2007.10.17]
رضا جهاني
مايکل مور کارگردان منتقد آمريکائي هم مانند ديگر بزرگان سينماي جهان از سفر به جمهوري اسلامي خود داري کرد و درآخرين لحظه انصراف خود را از حضور در نخستين جشنواره جهاني سينماي مستند که اين هفته د رتهران برگزار شد، اعلام داشت.
نخستين جشنواره جهاني فيلم هاي مستند:سينما حقيقت دوشنبه اين هفته افتتاح شد. برگزارکنندگان جشنواره در تبليغات دامنه داري اعلام کرده بودند که مايکل مور کارگردان منتقد سياست هاي آمريکا در اين جشنواره حضور خواهد يافت.
کارگردان آمريکائي در آخرين لحظه انصراف خو درا از حضور در جشنواره اعلام داشت و تنها اجازه داد فيلمي از او به نمايش در بيايد.
پيشتر از اين مسئولين جشنواره هاي مختلف دولتي با تبليغات گسترده خبر حضور بزرگان تئاتر جهان ماتنند آرين موشکين، پيتر بروک و فرناندو آرابال را اعلام کرده بودند. اما اين کارگردان هاي جهاني د راعتراض به سانسورو سرکوب حاکم بر جمهوري اسلامي از شرکت در جشنواره هاي مختلف تئاتري سر باز زد ند.
به گزارش خبر نگار روز از تهران پس از نمايش مستند هاي بلند در جشنواره فيلم فجر سال گذشته مسئولين دولتي تصميم گرفتند اين جشنواره مستقلي را براي فيلم هاي مستند برگزار کنند. از روز هاي اول هم بحث در اين بود که جشنواره در شکل بين المللي و در حد جشنواره هاي الف دنيا برگزار شود. اين در حالي بود که در نيمه اول امسال جايزه بزرگ شهيد آويني به بهترين مستند ها اعطا شده بود و در واقع پس از تمريني ملي مسئولين مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي برآن شدند تا اولين جشنواره بين المللي فيلم هاي مستند را برگزار کنند.
به گفته ژاله صفا منتقد فيلم: "اولين جشنواره دو بخش ملي و بين المللي دارد. هريک از اين بخش ها نيز خود شامل دو گروه فيلم هاي بالا و زير 60 دقيقه طبقه بندي مي شوند. در کنار بخش هاي اصلي، چند عنوان جانبي نيز وجود دارد که بيشتر به نمايش مستند هاي بين المللي اختصاص دارد. از آن جمله مي توان به بخش‌هاي "ميراث نبوي"، "مولانا؛ حكيم و شاعر پارسي گوي"، "مسابقه بين الملل"، "شمال و جنوب"، "شرق و هويت"، "دوهمسايه، عراق و افعانستان"، "آفريقا"، "چشم انداز سينماي مستند سوريه"، "مرور 14 فيلم برگزيده دو جشنواره معتبر سينماي مستند جهان" و "نمايش هاي ويژه" شامل 8 فيلم مستند برتر جهان، اشاره کرد."
در بخش مسابقه ملي نيز 10 فيلم مستند بلند و 50 فيلم كوتاه از آثار برگزيده 2 سال اخير مستندسازان ايراني براي نمايش پيش بيني شده بود.
در بخش ملي، نمايندگان وزارت ارشاد با مداخله در آراي هيات انتخاب، بسياري از آثار برتر و معترض ايراني را از جشنواره حذف کردند و فيلم هاي مستند گزارشي درباره لبنان و عراق و.... به جاي آنها در برنامه نمايش قرار دادند.
برگزارکنندگان جشنوراه کوشيدند با تکيه بر بخش بين المللي بر وجه تبليغاتي آن بيفرايند. محور اصلي تبليغ هم حضور مايکل مور ونمايش آخرين ساخته اش Sicko در جشنواره بود.
بخش هاي جنبي
جشنواره در کنار نمايش فيلم چند بخش جنبي ديگرداشت که از آن ميان مي توان به برگزاري بازار فيلم مستند اشاره کرد. در اين بازار که به نمايش و فروش آثار ايراني اختصاص داشت. سيستم هايي همانند بازار فيلم جشنواره اي –مانند بازار فيلم جشنواره کن- طراحي شده بود که علاقمندان مي توانستند با رزرو نوبت در يک باکس ويدئويي به تماشاي فيلم مورد نظر خود نشسته و براي خريد آن با نماينده کمپاني موردنظر وارد مذاکره شوند. اين بازار در مرکز فرهنگي هنري صبا مقابل سينما فلسطين که مرکز نمايش فيلم ها بود بر پا شد.
برپايي 4 کارگاه آموزشي از ديگر برنامه هاي اين جشنواره بود. اين کارگاه ها که به همت انجمن مستند سازان خانه سينما برگزار شد، شامل كارگاه مستند انيميشن با حضور محمدعلي صفورا و رخساره قائم مقامي، كارگاه مستند داستاني با شرکت محمد تهامي نژاد و ابراهيم مختاري، كارگاه مستند گزارشي با حضور پيروز كلانتري و سيف الله صمديان و كارگاه فيلمنامه در سينماي مستند با شرکت رخشان بني‌اعتماد و شادمهر راستين بود.
اين جشنواره درحالي روزهاي برگزاري خود را پشت سر گذاشت که به نظر مي رسيد نيازمند آزمون و خطاست. جشنواره مهمي همچون مستند کيش که کامران شيردل با مرارت آن را بنا نهاد و در ميان علاقمندان سينماي مستند به يک مرکز مهم تبديل شده بود و بسياري از مستند سازان براي آن جشنواره فيلم مي ساختند، تعطيل شد تا چنين جشنواره هايي جاي آن را بگيرند. هيچ جشنواره اي از بدو کار شکل بين المللي به خود نمي گيرد بلکه در ابتدا سينماي ملي خود را محک مي زند تا سراغ عرصه هاي جهاني برود. سينماي مستند ايران در داخل دچار ضعف هايي است. سينماي مستند در ايران يک سينماي دولتي است که اگر حمايت هاي دولتي را از آن قطع کنيم دچار رکود و شکست مي شود. هنوز امکان گسترده اکران فيلم هاي مستند وجود ندارد و سينماگران در عزلت فيلم مي سازند و اين فيلم ها با جامعه اي که بستر تغييرات ان بسيار گسترده است اندکي ناموزون مي نمايد. گونه هايي در سينماي مستند وجود دارد که از شکل هاي جذاب مستند سازي است و تقريباً در سينماي مستند امروز ايران جايگاهي ندارد. مستند سياسي که تقريباً وجود ندارد و مستند هاي اجتماعي هم تنها به نمايش وضعيت کودکان بزهکار محدود مي شود. فرم فيلم ها جز معدودي تبعيت از شيوه هاي کلاسيک مستند سازي است و آنها هم که دست به بداعت هايي مي زنند از سوي دولت حمايت نمي شوند.
در باره مستند مايکل مور
"سيکو" چهارمين اثر مستند مطرح مايکل مور است. اگر کارگردان در سه اثر قبلي خود براي دريافت پاسخ و در جستجوي علل حوادث به سراغ پرزيدنت کمپاني ها و سازمان ها مي رفت در "سي کو " يک قدم فراتر مي رود و سيستم را باز خواست مي کند. در "راجر و من" پس از توضيح عواقب به تعطيل کشاندن کارخانه جنرال موتورز در فلينت ميشيگان، دربدر به دنبال راجر پرزيدنت کمپاني جنرال موتورز مي گردد تا از او بپرسد چرا کارخانه را تعطيل کرده و موجب بدبختي و بيکاري هزاران کارگر و ورشکستگي شهر فلينت در ايالت ميشيگان شده است. در "بولينگ در کلمباين" مايکل زنگ خانه چارلتون هستون را به صدا در مي آورد. هستون پرزينت سازمان ( ان. ار. ا ) است که از کمپاني هاي اسلحه سازي دفاع مي کند. در "فارنهايت 9-11" مايکل به سراغ کاخ سفيد و سناتور ها مي رود. با استفاده از يک بلند گو و يک ماشين بستني فروشي از بوش مي خواهد تا جواب دهد چرا اينقدر در مورد خطر تروريسم و عراق و ضرورت جنگ دروغ تحويل مردم داده است. او از سناتور هايي که به لايحه جنگ راي مثبت داده بودند مي پرسيد آيا حاضرند فرزندانشان را به عراق بفرستند. روش مايکل در فيلم جديدش تغيير کرده است.او به دنبال کسي يا فردي نمي گردد.در خانه پرزيدنت کمپاني دارو سازي و بيمه هاي سلامتي را هم نمي کوبد. اين بار مايکل به سراغ کل سيستمي مي رود که موجب اين همه مشکلات است. خودش مي گويد: "وقتي کمپاني هاي بيمه و داروسازي خبر دار شدند که قصد ساختن چنين فيلمي را دارم دچار هول و هراس شدند. به نگهبانان و محافظين گفته بودند که اگر آدم چاقي را با اين مشخصات و دوربين و بلند گو ديديد دست به سرش کنيد و ردش کنيد برود. ولي حالا اگر بيايند و فيلم را ببينند آرزو مي کنند که ايکاش در خانه يا اداره شان را زده بودم. چون مستند جديد من مسئله را به طور ريشه اي در نظر گرفته است". "سي کو" سيستم را نشانه گرفته است. در آمريکا سالانه 18000 نفر به دليل نداشتن بيمه درماني مي ميرند. خيلي ها هم که بيمه دارند از پس هزينه هاي اضافي بر نمي آيند. چون بيمه تنها بخشي از هزينه را مي پردازد. پيش بيني مي شود از آنجايي که "سي کو" يکي از مهمترين مسائل روزمره جامعه آمريکا را مطرح کرده است با استقبال وسيع مردم روبرو شود. بخصوص که اين فيلم در فصل تابستان و در گرماگرم مبارزات مقدماتي رياست جمهوري روي صحنه مي رود. از نکات قابل توجه آن است که کانديد دمکرات رياست جمهوري هيلاري کلينتون از جمله کانديد هايي است که مبالغ کلاني از کمپاني هاي دارويي دريافت کرده است.کار آخر مايکل مور بيننده را مي تواند به اين نتيجه گيري صحيح برساند که احزاب بورژوايي جز به منافع کمپاني هاي بزرگ نمي انديشند. توده هاي مردم به حزب انقلابي خودشان که براي اهداف آنها بجنگد احتياج دارند.
No comments:
Post a Comment