براندازي نرم با نماز عيد فطر
درباره محمد بسته نگار - چهارشنبه 25 مهر 1386 [2007.10.17]
مازيار رادمنش
در جريان برگزاري نماز عيد فطر که از شصت سال قبل هر ساله در خانه يکي از اعضاي نيروهاي ملي مذهبي خوانده مي شد، محمد بسته نگار و علي شاملو، دو نفر از کساني که جزو برگزار کنندگان اين مراسم نماز عيدفطر بودند، دستگير شدند. از چند روز قبل نيروهاي اطلاعاتي به برگزارکنندگان هشدار داده بودند که از برگزاري اين ناز جلوگيري مي کنند، اما در تمام طول دوران حکومت پهلوي هم سابقه نداشت که از انجام چنين نمازي جلوگيري يا فردي به دليل راه انداختن و تدارک نماز جماعت دستگير شود. به شوخي گفته اند: شايد او مي خواست از طريق خواندن نماز براندازي کند.
محمد بسته نگار کيست؟
محمد بسته نگار متولد 1320 است. او در سن 18 سالگي با مسجد هدايت که در آن زمان محل فعاليت هاي سياسي مذهبي و تبليغي آيت الله سيد محمود طالقاني بود، آشنا شد و تحت تاثير او قرار گرفت و از آن پس علاوه بر اينکه همواره يکي از اطرافيان زندگي آيت الله هميشه زنداني و هميشه تبعيدي بود، سالها همراه شد و مدتي بعد با دختر وي ازدواج کرد و داماد آيت الله شد.
ورود به نهضت آزادي ايران
محمد بسته نگار، يک سال بعد، يعني در حساس ترين دوره فعاليت هاي نيروهاي سياسي مذهبي کشور وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در همان گام هاي نخست به عضويت انجمن اسلامي دانشجويان و جبهه ملي درآمد. در آن سالها اين دو تشکيلات مهم ترين تشکل هايي بودند که در دانشگاهها فعاليت مي کردند. در حقيقت، بن بست هاي موجود در رفتار جبهه ملي و نيازهاي راديکال شده جنبش ملي مذهبي بود که باعث شد تا نهضت آزادي ايران در سال 1339 ايجاد شود. بسته نگار به عضويت نهضت آزادي درآمد و سه ماه بعد به همين دليل به زندان افتاد. او پس از آزادي از زندان با شدت بيشتري در سالهاي پر تحرک و پر مخاطره 1341 و 1342 درگير مسائل سياسي شد.
از زنداني براي آموزش تا برازجان
وي در سال 1341 عضو شوراي انجمن اسلامي دانشجويان شد و از اين طريق با روحانيت قم ارتباط پيدا کرد. او مانند بسياري از روشنفکران مذهبي تلاش مي کرد تا مبارزات روحانيون قم را که بيشتر معطوف مسائل اصلاحات ارضي و آزادي زنان بود، به سوي مبارزه با استبداد و استعمار جلب کند. آنها معتقد بودند روحانيت داراي نيرويي است که از آن نيرو بايد براي مبارزه با استبداد استفاده کرد. همين فعاليت ها باعث شد که بسته نگار پس از ماجراي 15 خرداد 1342 مجددا به زندان برود. اما فشار افکار عمومي بعد از اولين دادگاه نهضت آزادي، باعث شد تا دولت وقت، او را به همراه گروهي ديگر از زندانيان نهضت آزادي آزاد کند. اين آزادي ديري نپائيد، فعاليت وي ادامه داشت و همين موضوع باعث شد براي سومين بار دستگير شده و اين بار توسط دادگاه به چهار سال زندان محکوم شود. در اين شرايط آيت الله خميني از کشور تبعيد شده بود. تقريبا اکثر رهبران نهضت آزادي در زندان بودند و زندان به يک مرکز آموزشي براي زندانيان تازه وارد تبديل شده بود. ساواک براي اينکه زندان را از فضايي که مي توانست مخالفان بيشتري را براي حکومت بازتوليد کند، تعداد 17 نفر از جمله محمد بسته نگار را به زندان دورافتاده برازجان که شرايطي سخت داشت، تبعيد کرد. او در سال 1346 از زندان آزاد شد، اما از ادامه تحصيل در دانشگاه محروم شد. ظاهرا دولت به دانشجويان دستگير شده گفته بود که اگر ندامتنامه اي بنويسند يا به همکاري با ساواک بپردازند، و از آيت الله خميني و دکتر مصدق ابراز انزجار کنند، مي توانند به دانشگاه برگردند و به تحصيل ادامه دهند. بسته نگار اين شرايط را نپذيرفت، به همين دليل نتوانست به تحصيلاتش در دانشگاه ادامه دهد و تنها پس از بهمن 57 بود که تحصيلات دانشگاهي را ادامه داد.
دردسرهاي يک ازدواج
محمد بسته نگار در سال 1350 با طاهره طالقاني، دختر آيت الله طالقاني ازدواج کرد. اين ازدواج براي او که ديگر عادت کرده بود، بخشي از زندگي اش را در زندان بگذراند، دردسر تازه اي را به ارمغان آورد. پس از ازدواج با دختر آيت الله طالقاني که يکي از فعالترين روحانيون آن سالها بود، وي نيز فعاليت هاي سياسي خود را شدت بخشيد و در سال 1351 براي چهارمين بار به زندان رفت و يک سال ديگر را در زندان گذراند. بسته نگار پس از آزادي از زندان چهارم، به همکاري خود با مهندس بازرگان، آيت الله طالقاني و روحانيون انقلابي ادامه داد. اين فعاليت ها تا روزهاي انقلاب بهمن 1357 ادامه داشت.
نهضت آزادي بازسازي مي شود
در حقيقت، نهضت آزادي داخل کشور، پس از تشکيل در اواخر سال 1339 و فعاليت در سال هاي 1340 تا 1342 با دستگيري رهبران و هواداران مهم آن، و همچنين راديکاليزه شدن بسياري از اعضاي جوان دانشجو و رفتن آنان به سازمان هاي نظامي و تروريستي مانند مجاهدين خلق و چريکهاي فدائي خلق، تقريبا وجود خارجي نداشت، اگر چه تشکل خارج از کشور اين تشکيلات بسيار مقتدر بود، اما در داخل ايران، اعضاي تشکيلات جزاير جدا افتاده اي بودند که جز در برخي مناسک ديني و يا نشست هاي غير منظم سياسي با هم ارتباط تشکيلاتي نداشتند. در سال 1355 به دعوت مهندس بازرگان، بسته نگار و هشت نفر ديگر از اعضاي نهضت گفتگويي را آغاز کردند که منجر به تشکيل مجدد نهضت آزادي ايران شد. در اين فاصله "مسجد قبا" به عنوان يکي از پايگاههاي اصلي نهضت آزادي، در فاصله کمي با حسينيه ارشاد محل فعاليت هاي سياسي مذهبي نهضت آزادي شد. در اين محل بود که بسته نگار و دوستانش برنامه هايي براي بزرگداشت سالگرد 15 خرداد، شهادت دکتر شريعتي، شهادت سيد مصطفي خميني برگزار کردند. اکثر اين برنامه ها که در سال 1356 برگزار مي شد، با کنترل شديد نيروهاي امنيتي و با حضور فراوان حاضرين در برنامه ها بود.
پس از انقلاب
محمد بسته نگار، در روزهاي انقلاب همراه با نهضت آزادي در بسياري از فعاليت هاي انقلابي حاضر مي شد. اما پس از اينکه دولت موقت توسط مهندس بازرگان تشکيل شد و بسياري از همراهان او وارد دولت شدند، از ورود به حکومت و دولت اجتناب کرد و از سال 1358 فعاليت سياسي خود را مستقل از هر گروه رسمي آغاز کرد. نام محمد بسته نگار را در بسياري از اطلاعيه هاي همکيشان و همفکران ملي مذهبي او مي توان ديد، او در تمام اين سالها در بزرگداشت آيت الله طالقاني و دکتر شريعتي و مهندس بازرگان هميشه حضور فعال داشته است. او براي بزرگداشت مراسم دکتر شريعتي از سال 1373 فعاليتي را در حسينيه ارشاد آغاز کرد که اين برنامه از آن سال تا به امروز همواره برگزار مي شود. محمد بسته نگار يکي از امضاکنندگان بيانيه 90 امضائي بود که در سال 1369 صادر شد و پس از صدور آن بيانيه 23 نفر از امضا کنندگان دستگير و زنداني شدند. وي در روز عيد فطر سال 1386 در حالي که مثل هر سال در 60 سال گذشته تلاش مي کرد تا مراسم نماز عيدفطر را بطور جداگانه و با شرکت گروهي از نيروهاي ملي مذهبي برگزار کند، دستگير شد.
کتاب هاي نوشته شده توسط بسته نگار به اين شرح است
1) مباني دموکراسي و جامعه مدني در حکومت علي(ع)2) حقوق بشر از منظر انديشمندان3) سيري در انديشه حاکميت در اسلام و ايران4) برخورد سنت و تجدد در ايران5) قيام امام حسين عليه اطاعت مطلقه بني اميه6) حاکميت مردم از ديدگاه اسلامي و قرآني7) کودتاي بني اميه عليه حکومت مردمي امام حسن8) گردآوري و تدوين مقالات آيت الله سيد ابوالفضل موسوي زنجاني9) گردآوري و تدوين مجموعه مقالات آيت الله طالقاني( مناره اي در کوير)
درباره محمد بسته نگار - چهارشنبه 25 مهر 1386 [2007.10.17]
مازيار رادمنش
در جريان برگزاري نماز عيد فطر که از شصت سال قبل هر ساله در خانه يکي از اعضاي نيروهاي ملي مذهبي خوانده مي شد، محمد بسته نگار و علي شاملو، دو نفر از کساني که جزو برگزار کنندگان اين مراسم نماز عيدفطر بودند، دستگير شدند. از چند روز قبل نيروهاي اطلاعاتي به برگزارکنندگان هشدار داده بودند که از برگزاري اين ناز جلوگيري مي کنند، اما در تمام طول دوران حکومت پهلوي هم سابقه نداشت که از انجام چنين نمازي جلوگيري يا فردي به دليل راه انداختن و تدارک نماز جماعت دستگير شود. به شوخي گفته اند: شايد او مي خواست از طريق خواندن نماز براندازي کند.
محمد بسته نگار کيست؟
محمد بسته نگار متولد 1320 است. او در سن 18 سالگي با مسجد هدايت که در آن زمان محل فعاليت هاي سياسي مذهبي و تبليغي آيت الله سيد محمود طالقاني بود، آشنا شد و تحت تاثير او قرار گرفت و از آن پس علاوه بر اينکه همواره يکي از اطرافيان زندگي آيت الله هميشه زنداني و هميشه تبعيدي بود، سالها همراه شد و مدتي بعد با دختر وي ازدواج کرد و داماد آيت الله شد.
ورود به نهضت آزادي ايران
محمد بسته نگار، يک سال بعد، يعني در حساس ترين دوره فعاليت هاي نيروهاي سياسي مذهبي کشور وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در همان گام هاي نخست به عضويت انجمن اسلامي دانشجويان و جبهه ملي درآمد. در آن سالها اين دو تشکيلات مهم ترين تشکل هايي بودند که در دانشگاهها فعاليت مي کردند. در حقيقت، بن بست هاي موجود در رفتار جبهه ملي و نيازهاي راديکال شده جنبش ملي مذهبي بود که باعث شد تا نهضت آزادي ايران در سال 1339 ايجاد شود. بسته نگار به عضويت نهضت آزادي درآمد و سه ماه بعد به همين دليل به زندان افتاد. او پس از آزادي از زندان با شدت بيشتري در سالهاي پر تحرک و پر مخاطره 1341 و 1342 درگير مسائل سياسي شد.
از زنداني براي آموزش تا برازجان
وي در سال 1341 عضو شوراي انجمن اسلامي دانشجويان شد و از اين طريق با روحانيت قم ارتباط پيدا کرد. او مانند بسياري از روشنفکران مذهبي تلاش مي کرد تا مبارزات روحانيون قم را که بيشتر معطوف مسائل اصلاحات ارضي و آزادي زنان بود، به سوي مبارزه با استبداد و استعمار جلب کند. آنها معتقد بودند روحانيت داراي نيرويي است که از آن نيرو بايد براي مبارزه با استبداد استفاده کرد. همين فعاليت ها باعث شد که بسته نگار پس از ماجراي 15 خرداد 1342 مجددا به زندان برود. اما فشار افکار عمومي بعد از اولين دادگاه نهضت آزادي، باعث شد تا دولت وقت، او را به همراه گروهي ديگر از زندانيان نهضت آزادي آزاد کند. اين آزادي ديري نپائيد، فعاليت وي ادامه داشت و همين موضوع باعث شد براي سومين بار دستگير شده و اين بار توسط دادگاه به چهار سال زندان محکوم شود. در اين شرايط آيت الله خميني از کشور تبعيد شده بود. تقريبا اکثر رهبران نهضت آزادي در زندان بودند و زندان به يک مرکز آموزشي براي زندانيان تازه وارد تبديل شده بود. ساواک براي اينکه زندان را از فضايي که مي توانست مخالفان بيشتري را براي حکومت بازتوليد کند، تعداد 17 نفر از جمله محمد بسته نگار را به زندان دورافتاده برازجان که شرايطي سخت داشت، تبعيد کرد. او در سال 1346 از زندان آزاد شد، اما از ادامه تحصيل در دانشگاه محروم شد. ظاهرا دولت به دانشجويان دستگير شده گفته بود که اگر ندامتنامه اي بنويسند يا به همکاري با ساواک بپردازند، و از آيت الله خميني و دکتر مصدق ابراز انزجار کنند، مي توانند به دانشگاه برگردند و به تحصيل ادامه دهند. بسته نگار اين شرايط را نپذيرفت، به همين دليل نتوانست به تحصيلاتش در دانشگاه ادامه دهد و تنها پس از بهمن 57 بود که تحصيلات دانشگاهي را ادامه داد.
دردسرهاي يک ازدواج
محمد بسته نگار در سال 1350 با طاهره طالقاني، دختر آيت الله طالقاني ازدواج کرد. اين ازدواج براي او که ديگر عادت کرده بود، بخشي از زندگي اش را در زندان بگذراند، دردسر تازه اي را به ارمغان آورد. پس از ازدواج با دختر آيت الله طالقاني که يکي از فعالترين روحانيون آن سالها بود، وي نيز فعاليت هاي سياسي خود را شدت بخشيد و در سال 1351 براي چهارمين بار به زندان رفت و يک سال ديگر را در زندان گذراند. بسته نگار پس از آزادي از زندان چهارم، به همکاري خود با مهندس بازرگان، آيت الله طالقاني و روحانيون انقلابي ادامه داد. اين فعاليت ها تا روزهاي انقلاب بهمن 1357 ادامه داشت.
نهضت آزادي بازسازي مي شود
در حقيقت، نهضت آزادي داخل کشور، پس از تشکيل در اواخر سال 1339 و فعاليت در سال هاي 1340 تا 1342 با دستگيري رهبران و هواداران مهم آن، و همچنين راديکاليزه شدن بسياري از اعضاي جوان دانشجو و رفتن آنان به سازمان هاي نظامي و تروريستي مانند مجاهدين خلق و چريکهاي فدائي خلق، تقريبا وجود خارجي نداشت، اگر چه تشکل خارج از کشور اين تشکيلات بسيار مقتدر بود، اما در داخل ايران، اعضاي تشکيلات جزاير جدا افتاده اي بودند که جز در برخي مناسک ديني و يا نشست هاي غير منظم سياسي با هم ارتباط تشکيلاتي نداشتند. در سال 1355 به دعوت مهندس بازرگان، بسته نگار و هشت نفر ديگر از اعضاي نهضت گفتگويي را آغاز کردند که منجر به تشکيل مجدد نهضت آزادي ايران شد. در اين فاصله "مسجد قبا" به عنوان يکي از پايگاههاي اصلي نهضت آزادي، در فاصله کمي با حسينيه ارشاد محل فعاليت هاي سياسي مذهبي نهضت آزادي شد. در اين محل بود که بسته نگار و دوستانش برنامه هايي براي بزرگداشت سالگرد 15 خرداد، شهادت دکتر شريعتي، شهادت سيد مصطفي خميني برگزار کردند. اکثر اين برنامه ها که در سال 1356 برگزار مي شد، با کنترل شديد نيروهاي امنيتي و با حضور فراوان حاضرين در برنامه ها بود.
پس از انقلاب
محمد بسته نگار، در روزهاي انقلاب همراه با نهضت آزادي در بسياري از فعاليت هاي انقلابي حاضر مي شد. اما پس از اينکه دولت موقت توسط مهندس بازرگان تشکيل شد و بسياري از همراهان او وارد دولت شدند، از ورود به حکومت و دولت اجتناب کرد و از سال 1358 فعاليت سياسي خود را مستقل از هر گروه رسمي آغاز کرد. نام محمد بسته نگار را در بسياري از اطلاعيه هاي همکيشان و همفکران ملي مذهبي او مي توان ديد، او در تمام اين سالها در بزرگداشت آيت الله طالقاني و دکتر شريعتي و مهندس بازرگان هميشه حضور فعال داشته است. او براي بزرگداشت مراسم دکتر شريعتي از سال 1373 فعاليتي را در حسينيه ارشاد آغاز کرد که اين برنامه از آن سال تا به امروز همواره برگزار مي شود. محمد بسته نگار يکي از امضاکنندگان بيانيه 90 امضائي بود که در سال 1369 صادر شد و پس از صدور آن بيانيه 23 نفر از امضا کنندگان دستگير و زنداني شدند. وي در روز عيد فطر سال 1386 در حالي که مثل هر سال در 60 سال گذشته تلاش مي کرد تا مراسم نماز عيدفطر را بطور جداگانه و با شرکت گروهي از نيروهاي ملي مذهبي برگزار کند، دستگير شد.
کتاب هاي نوشته شده توسط بسته نگار به اين شرح است
1) مباني دموکراسي و جامعه مدني در حکومت علي(ع)2) حقوق بشر از منظر انديشمندان3) سيري در انديشه حاکميت در اسلام و ايران4) برخورد سنت و تجدد در ايران5) قيام امام حسين عليه اطاعت مطلقه بني اميه6) حاکميت مردم از ديدگاه اسلامي و قرآني7) کودتاي بني اميه عليه حکومت مردمي امام حسن8) گردآوري و تدوين مقالات آيت الله سيد ابوالفضل موسوي زنجاني9) گردآوري و تدوين مجموعه مقالات آيت الله طالقاني( مناره اي در کوير)
No comments:
Post a Comment