كمك يک ميلياردي دولت به مهديه
به دنبال تخصيص ميلياردها بودجه براي جمکران - دوشنبه 7 آبان 1386 [2007.10.29]
محبوبه نيك نهاد
در ادامه كمك‌هاي مالي دولت احمدي نژاد به نهادهاي مذهبي در اختيار محافظه کاران، هيئت دولت يک ميليارد ريال به ساخت مهديه تهران كمك كرد. دولت نهم پيش از اين هم ميلياردها تومان در مكان‌ها و مراكز مذهبي به ويژه مسجد جمكران هزينه كرده است.
بنا به اعلام دبيرخانه شوراي اطلاع رساني دولت، كمك يك ميليارد ريالي دولت نهم به ساخت مهديه تهران با پيشنهاد معاون نظارت و برنامه‌ريزي احمدي نژاد و از محل اعتبار هزينه‌هاي پيش‌بيني نشده سرمايه‌اي قانون بودجه سال جاري پرداخت شده است. دولت نهم، همزمان با اين امر، يك ميليارد ريال هم براي اجراي طرح "ساماندهي مد و لباس" در اختيار وزارت ارشاد قرار داده است. اين طرح يكي از تلاش‌هاي محافظه کاران براي مذهبي كردن ظاهر جامعه و سامان دادن و به اصطلاح "اسلامي كردن پوشش شهروندان" است.
كمك‌هاي دولت به اماكن و فعاليت‌هاي مذهبي خاص، بارها انتقاد برخي فعالان سياسي و حتي علماي مذهبي را برانگيخته است. تعداد قابل توجهي از علماي مذهبي شيعه، به اصالت مسجد جمكران اعتقاد ندارند و گسترش و ترويج آن را در راستاي نوعي خرافه‌گرايي مي‌دانند.
در اين دو سال كه زيارت مسجد جمكران آشكارا از سوي دولت نهم ترويج شده است، چند تن از علما و مراجع قم از توجه پيش از حد به اين مسجد انتقاد كرده‌اند؛ تا جايي كه چندي پيش يكي از مراجع تقليد نزديك به محافظه‌كاران گفت: "بسياري از كساني كه به زيارت جمكران مي‌روند، به زيارت حضرت معصومه در قم نمي‌آيند و اين خلاف مباني اعتقادي ماست."
با اين حال دولت احمدي نژاد در سال جاري نيز بيش از 15 ميليارد ريال به مسجد جمكران اختصاص داده است. به گفته استاندار قم، بخش عمده اين بودجه به توسعه پاركينگ‌هاي اطراف مسجد جمكران اختصاص يافته است؛ پاركينگ‌هايي با ظرفيت بيش از 20 هزار خودرو، كه به گفته شاهدان عيني، تقريبا همه ظرفيت آن در اكثر قري به اتفاق روزهاي سال بي‌استفاده است. دولت نهم همچنين اعلام كرده كه بنا دارد با يك برنامه‌ريزي منسجم تا سال 2000 هجري شمسي، امكان حضور سالانه 15 ميليون نفر را در جمكران فراهم كند!
فعالان سياسي منتقد دولت نيز معتقدند اين كمك‌ها كه از بودجه عمومي كشور صورت مي‌گيرد، بيشتر در راستاي اهداف سياسي و اجتماعي محافظه کاران است تا ترويج عقايد و ايمان مذهبي. آنها به موارد متعدد استفاده ابزاري جناح محافظه‌كار از اعتقادات مذهبي بخشي از جامعه اشاره مي‌كنند و هدف از اختصاص بودجه به اماكن مذهبي را شكل‌دهي به افكار عمومي از طريق تريبون‌هاي ديني و بسيج سياسي توده‌اي از طريق جلسات و گرايش‌هاي مذهبي بخش سنتي جامعه مي‌دانند.
استفاده ابزاري و سياسي از اماكن مذهبي
احمدي نژاد پيش از اينكه به رياست‌جمهوري برسد، در زمان حضور خود در شهرداري تهران بارها از بودجه شهرداري به نهادهاي مذهبي كمك كرده بود؛ به طوري كه تنها در ماههاي محرم و صفر سال 83 بيش از 5/1 ميليارد تومان به هيئت‌هاي مذهبي شهر تهران اختصاص داد. وي در آغاز كار دولت نهم و در آستانه نيمه شعبان سال 84 نيز رقم مشابهي را براي پذيرايي از زائران مسجد جمكران در حومه قم اختصاص داد و بر اساس شنيده‌ها وقتي وزير راه، كه تنها عضو مشترك كابينه هشتم و نهم بود، درخواست كرد بخشي از اين بودجه به ترميم جاده قم- جمكران اختصاص يابد تا سالانه صدها كشته ندهد، با برخورد تند احمدي نژاد روبرو شد.
اين خبر از نگاه منتقدان دولت، نشانه‌اي آشكار از قصد احمدي نژاد براي سوء استفاده از علايق مذهبي مردم تلقي شد. با اين حساب، كمك به مهديه تهران را هم مي‌توان در راستاي بهره‌گيري‌هاي سياسي محافظه کاران از آن، و هم با هدف سوء استفاده از جلسات ديني و جلب حمايت اقشار مذهبي تحليل كرد.
مهديه تهران كه اكنون كمكي يک ميليارد ريالي از دولت نهم دريافت كرده است، در سالهاي اخير به طور كامل در اختيار محافظه کاران بوده است. علاوه بر حضور روحانيان شاخص جناح محافظه‌كار همچون محمد يزدي و دري نجف‌آبادي در هيئت مديريه مهديه تهران كه انتساب آشكار اين مكان به محافظه‌كاران را مي‌رساند، در سالهاي اخير بارها جلسات سياسي محافظه کاران نيز در اين مكان برگزار شده است.
مهديه تهران خصوصا در سه سال اخير بارها در اختيار آبادگران، شوراي هماهنگي نيروهاي انقلاب اسلامي، ائتلاف پيروان امام و رهبري و محافظه کاران تحول‌خواه قرار گرفته است تا جلسات سياسي و انتخاباتي خود را در آن برگزار كنند.
در واقع اين مكان در يك دهه اخير و حتي پيش از بالا گرفتن استفاده‌هاي سياسي از آن نيز محل برگزاري جلسات هيئت رزمندگان بوده است، كه بعدها مشخص شد سخنرانان و مداحان آن همگي جزو مبلغان و هواداران جناح اصولگرا هستند و از جلسات مذهبي خود نيز براي اهداف سياسي بهره مي‌گيرند.
پيشينه مهديه تهران
مهديه بزرگ تهران در سال 1347 شمسي توسط "شيخ احمد كافي" ايجاد شد. اين واعظ مذهبي پرطرفدار كه يكي از واعظان سنتي به شمار مي‌رفت و با روشنفكران مذهبي همچون دكتر شريعتي به شدت دشمن بود، اين مكان را در مساحتي بالغ بر 4000 متر در خيابان وليعصر (محله اميريه) با كمك تعدادي هواداران خود خريد تا جلسات هفتگي دعاي كميل و دعاي ندبه را كه در منزل شخصي خود تشكيل مي‌داد، به اين مكان منتقل كند.
جشن نيمه شعبان، جلسات سخنراني شيخ احمد كافي و مراسم هفتگي دعاي ندبه در صبح جمعه، از جمله مراسم‌هاي مهم مذهبي در تهران آن سالها محسوب مي‌شد. گفته مي‌شود كه اين خطيب سنتي، بعدها در حدود 20 شهر ديگر نيز به تاسيس مكان‌هايي به نام مهديه اقدام كرد. كافي در حاشيه مهديه تهران، يك صندوق قرض‌الحسنه، يك درمانگاه و داروخانه و يك حوزه علميه نيز راه‌اندازي كرد و تا زمان فوت او در 1356 اين مركز، در برابر "حسينيه ارشاد" كه مهمترين مركز تجمع نوانديشان مذهبي بود، تقريبا اصلي‌ترين مركز تجمع متدينين سنتي تهران به شمار مي‌رفت.
شيخ احمد كافي، موسس مهديه تهران، مهمترين مروج "مسجد جمكران" در قم نيز محسوب مي‌شود؛ تا جايي كه برخي معتقدند تبليغات او اين مسجد را كه در آن سالها بسيار كوچك، گمنام و تقريبا مخروبه بود، به شهرت رساند. مهديه تهران پس از انقلاب اسلامي تا سالها در حاشيه قرار داشت و جلسات مذهبي در سطح محدودي در آن برگزار مي‌شد. تنها يك بار در سالهاي پاياني دهه 60 محمد يزدي، عضو جامعه روحانيت مبارز و رئيس هيئت مديره مهديه تهران، تلاش كرد با ترتيب دادن يك سخنراني سياسي در اين مكان، شهرت مهديه را احيا كند و از اين مكان در خدمت اهداف جناح راست بهره‌گيري كند، كه اين جلسه توسط هواداران جناح چپ به هم خورد.
اما چند سال پس از پايان جنگ با عراق، وقتي كه گروهي از رزمندگان جنگ تصميم گرفتند به پراكندگي خود خاتمه دهند و به اين منظور "هيئت رزمندگان اسلام" را تشكيل دادند، مهديه تهران براي برگزاري جلسات در اختيار اين هيئت قرار گرفت و بعدها كه سخنرانان و مداحان اين هيئت - و شاخه‌هاي جدا شده از آن تحت عنوان رزمندگان غرب تهران و ... - عليه اعضاي دولت هاشمي و سپس خاتمي به موضع‌گيري پرداختند، فعاليت‌هاي مهديه تهران نيز جنبه سياسي پيدا كرد. اين روند، در سالهاي اخير با برگزاري جلسات انتخاباتي محافظه کاران در اين مكان به اوج رسيده است و كمك اخير دولت احمدي نژاد به مهديه تهران نيز در اين راستا قابل ارزيابي است
به دنبال تخصيص ميلياردها بودجه براي جمکران - دوشنبه 7 آبان 1386 [2007.10.29]
محبوبه نيك نهاد
در ادامه كمك‌هاي مالي دولت احمدي نژاد به نهادهاي مذهبي در اختيار محافظه کاران، هيئت دولت يک ميليارد ريال به ساخت مهديه تهران كمك كرد. دولت نهم پيش از اين هم ميلياردها تومان در مكان‌ها و مراكز مذهبي به ويژه مسجد جمكران هزينه كرده است.
بنا به اعلام دبيرخانه شوراي اطلاع رساني دولت، كمك يك ميليارد ريالي دولت نهم به ساخت مهديه تهران با پيشنهاد معاون نظارت و برنامه‌ريزي احمدي نژاد و از محل اعتبار هزينه‌هاي پيش‌بيني نشده سرمايه‌اي قانون بودجه سال جاري پرداخت شده است. دولت نهم، همزمان با اين امر، يك ميليارد ريال هم براي اجراي طرح "ساماندهي مد و لباس" در اختيار وزارت ارشاد قرار داده است. اين طرح يكي از تلاش‌هاي محافظه کاران براي مذهبي كردن ظاهر جامعه و سامان دادن و به اصطلاح "اسلامي كردن پوشش شهروندان" است.
كمك‌هاي دولت به اماكن و فعاليت‌هاي مذهبي خاص، بارها انتقاد برخي فعالان سياسي و حتي علماي مذهبي را برانگيخته است. تعداد قابل توجهي از علماي مذهبي شيعه، به اصالت مسجد جمكران اعتقاد ندارند و گسترش و ترويج آن را در راستاي نوعي خرافه‌گرايي مي‌دانند.
در اين دو سال كه زيارت مسجد جمكران آشكارا از سوي دولت نهم ترويج شده است، چند تن از علما و مراجع قم از توجه پيش از حد به اين مسجد انتقاد كرده‌اند؛ تا جايي كه چندي پيش يكي از مراجع تقليد نزديك به محافظه‌كاران گفت: "بسياري از كساني كه به زيارت جمكران مي‌روند، به زيارت حضرت معصومه در قم نمي‌آيند و اين خلاف مباني اعتقادي ماست."
با اين حال دولت احمدي نژاد در سال جاري نيز بيش از 15 ميليارد ريال به مسجد جمكران اختصاص داده است. به گفته استاندار قم، بخش عمده اين بودجه به توسعه پاركينگ‌هاي اطراف مسجد جمكران اختصاص يافته است؛ پاركينگ‌هايي با ظرفيت بيش از 20 هزار خودرو، كه به گفته شاهدان عيني، تقريبا همه ظرفيت آن در اكثر قري به اتفاق روزهاي سال بي‌استفاده است. دولت نهم همچنين اعلام كرده كه بنا دارد با يك برنامه‌ريزي منسجم تا سال 2000 هجري شمسي، امكان حضور سالانه 15 ميليون نفر را در جمكران فراهم كند!
فعالان سياسي منتقد دولت نيز معتقدند اين كمك‌ها كه از بودجه عمومي كشور صورت مي‌گيرد، بيشتر در راستاي اهداف سياسي و اجتماعي محافظه کاران است تا ترويج عقايد و ايمان مذهبي. آنها به موارد متعدد استفاده ابزاري جناح محافظه‌كار از اعتقادات مذهبي بخشي از جامعه اشاره مي‌كنند و هدف از اختصاص بودجه به اماكن مذهبي را شكل‌دهي به افكار عمومي از طريق تريبون‌هاي ديني و بسيج سياسي توده‌اي از طريق جلسات و گرايش‌هاي مذهبي بخش سنتي جامعه مي‌دانند.
استفاده ابزاري و سياسي از اماكن مذهبي
احمدي نژاد پيش از اينكه به رياست‌جمهوري برسد، در زمان حضور خود در شهرداري تهران بارها از بودجه شهرداري به نهادهاي مذهبي كمك كرده بود؛ به طوري كه تنها در ماههاي محرم و صفر سال 83 بيش از 5/1 ميليارد تومان به هيئت‌هاي مذهبي شهر تهران اختصاص داد. وي در آغاز كار دولت نهم و در آستانه نيمه شعبان سال 84 نيز رقم مشابهي را براي پذيرايي از زائران مسجد جمكران در حومه قم اختصاص داد و بر اساس شنيده‌ها وقتي وزير راه، كه تنها عضو مشترك كابينه هشتم و نهم بود، درخواست كرد بخشي از اين بودجه به ترميم جاده قم- جمكران اختصاص يابد تا سالانه صدها كشته ندهد، با برخورد تند احمدي نژاد روبرو شد.
اين خبر از نگاه منتقدان دولت، نشانه‌اي آشكار از قصد احمدي نژاد براي سوء استفاده از علايق مذهبي مردم تلقي شد. با اين حساب، كمك به مهديه تهران را هم مي‌توان در راستاي بهره‌گيري‌هاي سياسي محافظه کاران از آن، و هم با هدف سوء استفاده از جلسات ديني و جلب حمايت اقشار مذهبي تحليل كرد.
مهديه تهران كه اكنون كمكي يک ميليارد ريالي از دولت نهم دريافت كرده است، در سالهاي اخير به طور كامل در اختيار محافظه کاران بوده است. علاوه بر حضور روحانيان شاخص جناح محافظه‌كار همچون محمد يزدي و دري نجف‌آبادي در هيئت مديريه مهديه تهران كه انتساب آشكار اين مكان به محافظه‌كاران را مي‌رساند، در سالهاي اخير بارها جلسات سياسي محافظه کاران نيز در اين مكان برگزار شده است.
مهديه تهران خصوصا در سه سال اخير بارها در اختيار آبادگران، شوراي هماهنگي نيروهاي انقلاب اسلامي، ائتلاف پيروان امام و رهبري و محافظه کاران تحول‌خواه قرار گرفته است تا جلسات سياسي و انتخاباتي خود را در آن برگزار كنند.
در واقع اين مكان در يك دهه اخير و حتي پيش از بالا گرفتن استفاده‌هاي سياسي از آن نيز محل برگزاري جلسات هيئت رزمندگان بوده است، كه بعدها مشخص شد سخنرانان و مداحان آن همگي جزو مبلغان و هواداران جناح اصولگرا هستند و از جلسات مذهبي خود نيز براي اهداف سياسي بهره مي‌گيرند.
پيشينه مهديه تهران
مهديه بزرگ تهران در سال 1347 شمسي توسط "شيخ احمد كافي" ايجاد شد. اين واعظ مذهبي پرطرفدار كه يكي از واعظان سنتي به شمار مي‌رفت و با روشنفكران مذهبي همچون دكتر شريعتي به شدت دشمن بود، اين مكان را در مساحتي بالغ بر 4000 متر در خيابان وليعصر (محله اميريه) با كمك تعدادي هواداران خود خريد تا جلسات هفتگي دعاي كميل و دعاي ندبه را كه در منزل شخصي خود تشكيل مي‌داد، به اين مكان منتقل كند.
جشن نيمه شعبان، جلسات سخنراني شيخ احمد كافي و مراسم هفتگي دعاي ندبه در صبح جمعه، از جمله مراسم‌هاي مهم مذهبي در تهران آن سالها محسوب مي‌شد. گفته مي‌شود كه اين خطيب سنتي، بعدها در حدود 20 شهر ديگر نيز به تاسيس مكان‌هايي به نام مهديه اقدام كرد. كافي در حاشيه مهديه تهران، يك صندوق قرض‌الحسنه، يك درمانگاه و داروخانه و يك حوزه علميه نيز راه‌اندازي كرد و تا زمان فوت او در 1356 اين مركز، در برابر "حسينيه ارشاد" كه مهمترين مركز تجمع نوانديشان مذهبي بود، تقريبا اصلي‌ترين مركز تجمع متدينين سنتي تهران به شمار مي‌رفت.
شيخ احمد كافي، موسس مهديه تهران، مهمترين مروج "مسجد جمكران" در قم نيز محسوب مي‌شود؛ تا جايي كه برخي معتقدند تبليغات او اين مسجد را كه در آن سالها بسيار كوچك، گمنام و تقريبا مخروبه بود، به شهرت رساند. مهديه تهران پس از انقلاب اسلامي تا سالها در حاشيه قرار داشت و جلسات مذهبي در سطح محدودي در آن برگزار مي‌شد. تنها يك بار در سالهاي پاياني دهه 60 محمد يزدي، عضو جامعه روحانيت مبارز و رئيس هيئت مديره مهديه تهران، تلاش كرد با ترتيب دادن يك سخنراني سياسي در اين مكان، شهرت مهديه را احيا كند و از اين مكان در خدمت اهداف جناح راست بهره‌گيري كند، كه اين جلسه توسط هواداران جناح چپ به هم خورد.
اما چند سال پس از پايان جنگ با عراق، وقتي كه گروهي از رزمندگان جنگ تصميم گرفتند به پراكندگي خود خاتمه دهند و به اين منظور "هيئت رزمندگان اسلام" را تشكيل دادند، مهديه تهران براي برگزاري جلسات در اختيار اين هيئت قرار گرفت و بعدها كه سخنرانان و مداحان اين هيئت - و شاخه‌هاي جدا شده از آن تحت عنوان رزمندگان غرب تهران و ... - عليه اعضاي دولت هاشمي و سپس خاتمي به موضع‌گيري پرداختند، فعاليت‌هاي مهديه تهران نيز جنبه سياسي پيدا كرد. اين روند، در سالهاي اخير با برگزاري جلسات انتخاباتي محافظه کاران در اين مكان به اوج رسيده است و كمك اخير دولت احمدي نژاد به مهديه تهران نيز در اين راستا قابل ارزيابي است
No comments:
Post a Comment