نمايش فیلم "کافه ترانزیت" اثر "کامبوزیا پرتوی" در اسرائیل

نمايش فیلم "کافه ترانزیت" اثر "کامبوزیا پرتوی" در اسرائیل
سايت وزارت امور خارجه اسرائيل : پس ازمدتی وقفه، کشور اسرائیل و دوستداران سینما دراین کشور باردیگر شاهد یک فیلم سینمائی مهم سالهای اخیر ایران شده اند.فیلم "کافه ترانزیت" ازساخته های سینماگر برتر ایرانی، کامبوزیا پرتوی از هفته پیش (شانزدهم اوت 2007) درشماری ازسینماهای مهم اسراییل اکران شده است.از اواخر دهه 1980 میلادی که برای نخستین بار، دکتر دان آلماگور منقد بزرگ هنری اسراییلی، فیلمهای محسن مخملباف را پس از دیدن آنها دریک جشنواره اروپائی مورد تحسین قرار داد و به اسراییلیها دیدن آثار این سینماگر بریده از نظام جمهوری اسلامی ایران را توصیه کرد، اکران فیلمهای مخملباف و شمار دیگری از سینماگران مهم ایران درسینماهای اسراییل آغاز شد. تمامی این فیلمها، ساخته های مشترک ایران با کشورهای غربی هستند و ازآنجا که کمپانیهای غربی مجوز فروش فیلمها را دردست دارند، اسراییل تا کنون توانسته است شمار زیادی از آثار سینماگران مهم ایران را نیز در سینماهای اسراییل به اکران بیاورد.دریک دهه اخیر درجشنواره های بزرگ سینمائی اسراییل، فیلمهای محسن مخملباف، عباس کیارستمی، مجید مجیدی و چند کارگردان دیگر ایرانی به دوستداران سینما دراسراییل معرفی شد. استقبال گسترده اسراییلیها از این فیلمها موجب شد که بسیاری از این آثار نیز پس از حضور درجشنواره ها، درسینماهای عمومی اسراییل اکران شود. برخی از این فیلمها حتی گاه ماهها درسینماها نشان داده می شد وهنوز مورد استقبال بود.مردم اسراییل و منقدان هنری اسراییلی، این فیلمها و سینماگران ایرانی را فارغ از سیاستهای بنیادگرایانه رژیم جمهوری اسلامی ایران علیه اسراییل مورد نقد و استقبال قرارداده اند. ولی درعین حال توجه دارند که این آثار درحالی درایران ساخته می شود که سانسورشدیدی برفضای فرهنگی و هنری ایران حاکم است و هنرمندان ایران برای گریزاز این سیاستها ناچارند به هزار ویک زبان ایما و اشاره روی آورند.پس از فیلمهای مجید مجیدی که درچند سال گذشته درسینماهای اسراییل اکران شد، دیگر فیلمی از ساخته های کارگردانان ایرانی به اسراییل نیآمده بود. در دو جشنواره بزرگ بین المللی سینمائی اورشلیم وحیفا نیز در دو سال اخیر فیلمی از هنرمندان برتر ایرانی اکران نشده بود.اما اکنون، فیلم "کافه ترانزیت" در سینماهای عمومی در تل آویو و چند شهر دیگر مهم در مرکز اسراییل به روی پرده رفته است.فیلم "کافه ترانزیت" تاکنون درجشنواره های تورونتو، نیویورک، شیکاگو، سالونیکی (دریونان) و ریودوژانیرو (در برزیل) به روی اکران رفته است.فیلم "کافه ترانزیت" را کامبوزیا پرتوی درسال 1383 خورشیدی ساخت.منقدان درمورد این فیلم و شیوه کارگردانی کامبوزیا پرتوی می گویند: کار او ساده است، اما نه ساده انگارانه! اگر قابها چندان ممتاز نمی نماید، درعوض بازی درون قاب تابع اصولی فکر شده است.قالب کلی داستان فیلم "کافه ترانزیت" درطرح نهائی از رسم وسنتی مانده می آید: مردی می میرد و زن تنها می ماند و برادر شوهر می خواهد زن را تصاحب کند وعناد ومخالفت زن و... روایت زنی که درمیان آدمهای متفاوت اطرافش، ایستادگی را تجربه می کند.با این حال در روایت و پرداخت فیلمنامه طرحی نو انداخته شده و قالبها و روایت سنتی می شکند.ریحانه، زن بیوه دریک قهوه خانه مخصوص کامیونها در منطقه مرزی "بازرگان" تلاش می کند تا کافه اش را پس از مرگ شوهر سرپا نگاهدارد. ریحانه درکنار تلاش برای غلبه بر مشکلات، باید با مانع تراشیهای برادر شوهر نیز که خواهان ازدواج با اوست، دست و پنجه نرم کند. کامبوزیا پرتوی فیلمسازی است که همچون بسیاری دیگر از کارگردانان مطرح کنونی ایران مانند مجید مجیدی، عباس کیارستمی، ابراهیم فروزش، کیومرث پوراحمد و... اعتبار خود را ازسینمای کودک به دست آورده، ولی حال از دنیای کودکان فاصله گرفته است. با این همه، منقدان می گویند: پرتوی هنوز زبان کودکانه آثارش را حفظ کرده و الفبای فیلمسازی اش از آن نوع می آید. شاید هم از این روست که گاه از ایجاز فیلم عدول می کند و توضیحات خود را مکرر میکند، وچنین است که با وجود ظرافت پرداخت و پیچیدگی مفاهیم، قصه اش روان و ساده و صریح تعریف میشود. درسال 2006، کمیته انتخاب فیلم ایران برای مراسم اسکار، فیلم "کافه ترانزیت" را برگزید.آکادمی علوم و هنرهای سینمائی امریکا در سال 2006 از 83 کشور جهان درخواست کرده بود تا یک فیلم خود رابرای نامزدی جایزه بهترین فیلم خارجی به این آکادمی معرفی کنند. این فیلمها پیش از رای گیری توسط اعضای آکادمی برای انتخاب پنج فیلم، به عنوان نامزدهای این جایزه درامریکا به نمایش عمومی درمی آیند.تا کنون تنها فیلم "بچه های آسمان" ساخته مجید مجیدی توانسته است آرای اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینمائی را در سال 1377 خورشیدی برای نامزدی درمیان پنج فیلم خارجی درمراسم اسکار به دست آورد. ازسال 1356 خورشیدی که فیلم "دایره مینا" ساخته داریوش مهرجوئی و پس از آن "باد صبا" ساخته آلبر لاموریس از سوی ایران به آکادمی اسکار معرفی شد، تا سال 1373 خورشیدی، هیچ فیلمی از ایران به اسکار معرفی نشده بود. دراین سال، برای نخستین بار پس از انقلاب درایران و روی کار آمدن رژیم بنیادگرای جمهوری اسلامی، فیلم "زیر درختان زیتون" ساخته عباس کیارستمی به اسکار معرفی شد. از کامبوزیا پرتوی، فیلم "من ترانه، 15 سال دارم" نیز درسالهای اخیر به اسکار معرفی شد. دراین فیلم، کامبوزیا پرتوی نویسنده فیلمنامه بود. کامبوزیا پرتوی 52 سال دارد. او زاده خطه سرسبز شمال ایران است. درسال 1334 دررستم آباد گیلان چشم به دنیا گشوده، تحصیلاتش آنگونه که دربیوگرافی او آمده: "تحصیلات ناتمام دررشته ادبیات نمایشی از دانشکده هنرهای دراماتیک" است. (چرا "ناتمام"؟ معلوم نیست!) او فعالیت سینمائی خود را از سینمای آزاد ایران شروع کرده است. اغلب کارهایش درباره کودکان و نوجوانان بوده . وی فیلمنامه نویس فیلم مشهور و مهم "دایره" درسال 1378 خورشیدی نیز بود. کامبوزیا پرتوی فیلمنامه "ایستگاه متروک" را نیز در1380 خورشیدی نوشت. اثر بعدی او "کافه ترانزیت" درسال 1383 بود. کامبوزیا پرتوی بعد از "کافه ترانزیت"، دست اندرکار نوشتن فیلمنامه ای برمبنای رمان "جنایت و مکافات" اثر فئودور داستایوسکی بود که وقایع آن در دوران معاصر می گذرد! داستان فیلمنامه درکشوری نظیر افغانستان که درگیر جنگهای داخلی است رخ می دهد و یک دانشجوی افغانی که پیشتر درروسیه تحصیل می کرده به میهنش باز می گردد و دربحران جنگ داخلی کشورش درگیر اتفاقاتی می شود. پرتوی برای نوشتن فیلم به افغانستان نیز سفرکرد. فیلم "کافه ترانزیت" محصول مشترک ایران وفرانسه است، وبه همین دلیل است که اسراییل این فیلم را ازفرانسه خریداری کرده است.کامبوزیا پرتوی افزون بر کارگردانی این فیلم، نویسنده فیلمنامه نیز بوده است. تدوین فیلم را جعفر پناهی که خود یک کارگردان خوب دیگر امروزایران است برعهده داشته است. بازیگران اصلی فیلم، فرشته صدر عرفائی و پرویز پرستوئی هستند. فرشته صدر عرفائی که خود "عروسک گردان" نیز هست، همسر کامبوزیا پرتوی است. انتظار می رود که دوستداران سینما دراسراییل از فیلم "کافه ترانزیت" استقبال چشمگیری به عمل آورند. تبلیغهای بزرگ این فیلم در روزنامه های مهم اسراییل، مانند "هاآرتس" توجه دوستداران سینمای متفاوت را به خود جلب کرده است.