عراق: ملغمه اي از جنگ ها
تحليل لوس آنجلس تايمز - دوشنبه 22 مرداد 1386 [2007.08.13]
ريچارد انگل
ممکن است شنيده باشيد در عراق جنگي وجود ندارد. اما درست اين است که آتش جنگ هاي متنوعي در قلمرو شيعيان، کردها و سني ها شعله ور است که پيچيده، عميق و در برخي موارد ريشه آنها به قرن ها پيش بر مي گردد.
معذلک اين چيزي نيست که آمريکايي ها حاضر به قبول آن باشند. با وجود تصويري که کاخ سفيد و دولت بغداد در رسانه ها به نمايش مي گذارند، متاسفانه بايد گفت خشونت ها در عراق نتيجه کشمکش دو گروه مخالف است: هوادارن آزادي و مخالفان آزادي.
در نگاهي ساده به اين منطقه، داستان از اين قرار است:- هوارداران آزادي: شامل 12 ميليون عراقي که در انتخابات دسامبر 2005، با جوهر انگشتان خود به آزادي، اعتدال و دموکراسي راي دادند. سرپرستان اين دسته شامل دولت عراق، کاخ سفيد، نيروهاي امنيتي عراق که تحت آموزش آمريکا بوده اند و حدود 160هزار نيروي نظامي آمريکايي است.
- مخالفان آزادي: شامل تندروهاي عراقي، افراد جهادي خارجي، اعضاي حزب سابق بعث و جنايتکاران تحت حمايت القاعده، سوريه و ايران است که همگي براي کنار گذاشتن دموکراسي جبهه متحدي را تشکيل داده اند. سرکرده هاي اين گروه شامل القاعده در عراق، عوامل ايراني و سوريه اي، و گاهي هم نيروهاي نظامي المهدي وابسته به مقتدي صدر، تندروي مذهبي شيعه است.
سوال اين است که چگونه تفسيري به اين سادگي از واقعيت مي تواند درست باشد؟ آيا اين با اطلاعات ما از جنگ، سياست و طبيعت بشري جور در مي آيد؟ البته حقيقت اين است که در عراق گروه هاي متنوعي براي اهداف مختلف در حال جنگ هستند و بيشتر آنها نمي پذيرند که در واقع براي دموکراسي در حال جنگ اند.
اين موضوع وقتي به نظرم رسيد که يک روز در وقت استراحت از يک جلسه ديپلماتيک در عراق در اتاق انتظار وزارت امور خارجه مشغول تماشاي تلويزيون محلي عراق شدم. درروز عاشورا، آخرين روز از مراسم نزديک 2 ميليون نفر، از زوار شيعه در شهر مقدس کربلا در جنوب بغداد مي شد. تصاوير تلويزيون نشان مي داد که آنها چيزي به نام "زنجير" را به پشت خود مي کوبند و به سرشان تيغ مي کشند تا با شهيد شدن امام حسين درجريان يکي از اولين جنگ هاي اسلامي در قرن هفتم همدردي کنند.
تلويزيون مردي را نشان مي داد که شبيه به امام سوم شيعيان حسين لباس رزم پوشيده و شمشير به دست به لشکر انبوهي از حمله کنندگان مبارزه مي کند. شهيد شدن حسين که به عقيده خيلي از شيعيان به دست اولين سني ها در تاريخ صورت گرفته، يکي از اصلي ترين موضوعات اسلام شيعي است و پايه گذار اين اصل است که حسين، نوه پيامبر اسلام، و ياران شيعه او مسلمانان واقعي بودند که توسط سني هاي زورگو دفع شدند.
اما چيزي که در عاشورا از اين تلويزيون پخش مي شد پيام ديگري داشت. در ميان تصاوير نبرد حسين، تصاويري هم ازتخريب گنبد طلايي مسجد شيعيان در سامرا در جريان بمب گذاري توسط القاعده در فوريه 2006 و نيز تصاويري از بمب گذاري هاي ماشيني و چهر هاي ماتم زده زنان و کودکان گنجانده شده بود. پيام روشن بود: بيشتر حمله ها به بازار، رستوران ها و دانشگاهها توسط تندروهاي سني انجام مي شود و اين ادامه نبرد حسين است که از سال ها پيش شروع شده.
در حالي که عزاداران از کنار دفتر ما در بغداد عبور مي کردند، مي شنيدم که مي گويند: "کل يوم عاشورا! کل ارض کربلا" يعني "هر روز عاشورا است و همه جا کربلا است!" به زبان ساده تر آن ها مي گويند شيعيان هر روز و در هر جاي عراق، حسين را در نبرد کربلايش ياري مي دهند. هيچ صحبتي از دموکراسي يا حزب بعث، يا از صدام حسين و نيروهاي آمريکايي و يا هر چيزي که به مناظره عراق و آمريکا باز گردد، وجود ندارد.خيلي از گروه هاي سني هم درگير جنگي هستند که به نظر شباهت کمي با ويژگي هاي رسمي عراق و آمريکا دارد. القاعده و هم پيمانانش زير چتر گروهي که آن را ملت اسلامي عراق مي خوانند، در حال جنگ اند. در ماه آوريل اين گروه در اطلاعيه اينترتني گفتند که مشغول نبرد با توطئه "ايراني- صهيونيستي" حاکم بر عراق هستند. چنين به نظر مي رسد که آنها تلاش در پس گرفتن کشورشان از اسراييل و ايران دارند و نه اينکه در برابر هدف آمريکا براي بر قراري دموکراسي در عراق بايستند.
گروه هاي رقيب در اين ميان عبارتند از:- مقتدي صدر: رهبر متعصب شيعه و فرمانده نظاميان المهدي که قصد دارد ادامه دهنده نفوذ پدرش، به عنوان يکي از مهمترين رهبران شيعه مورد احترام در گذشته، باشد. صدر در طبقه فقير، بدون تحصيلات و بدون شغل از شيعيان ريشه دوانده که تعداد آنها همزمان با حضور آمريکا در عراق بيشتر شده است. صدر مايل است از نيروهاي نظامي خود در عراق چيزي شبيه حزب الله لبنان بسازد.
- کردها: کردهاي عراق خواهان استقلال خود در منطقه شمال عراق و تسلط برمنابع نفتي شهر کرکوک هستند. آن ها مي خواهند نوعي جديد از آزادي را که قرن ها ناديده گرفته شده در منطقه اي نفت خيز و خودگردان بنا کنند.
- عبدالعزيز حکيم: رهبر تضعيف شده شواراي عالي انقلاب اسلامي عراق (موسوم به شوراي عالي اسلامي عراق) تمايل به کنترل جنوب عراق و تشکيل منطقه اي هم پيمان با ايران دارد.حزب او در صدد کنترل منطقه نفت خيز بصره و دستيابي به خليج فارس است.
- اياد علاوي: نخست وزير پيشين، عضو سابق حزب بعث و آگاه به دنياي غرب قصد بازگشت به قدرت را دارد. وي مي خواهد با متحد ساختن شيعيان و سني ها تحت اصول سکولار خودش، نخست وزير نوري الملکي را کناربزند. علاوي مي خواهد فرد قدرتمند موافق با امريکا باشد.
- نوري الملکي: اهداف او روشن نيست. گاهي به نظر مي رسد که در حال خواندن از روي متن آماده شده توسط کاخ سفيد است و در عين حال خود را مديون صدر هم مي داند. اخيراً مالکي به من گفت که او و صدر هر دو از يک مدرسه هستند و او صدر را به عنوان تهديدي براي عراق نمي بيند. نيروهاي نظامي ايالات متحده که الملکي را بر سر قدرت نگه داشته اند، نگاه ديگري به صدر دارند.سياست مداران آمريکايي اغلب به دولت عراق معترضند که "قدم پيش نمي گذارد تا وظايفش را انجام دهد". اين مساله از آنجا احساس مي شود که مقامات عراقي سر جاي خود نشسته و مشغول کشيدن پيپ هستند و به تعطيلات طولاني مدت تابستاني مي روند. آن ها تلاش خود را نمي کنند در حاليکه سربازان امريکايي در حال جنگ و کشته شدن براي انجام همين کارها هستند.
شايد سوال اين باشد: "کدام کارها؟" سربازان آمريکايي اغلب از من مي پرسند پس چه موقع عراقي ها "برمي خيزند و براي کشورشان مي جنگند". مشکل اينجاست که عراقي ها همين الان هم براي کشورشان مشغول جنگ هستند، جنگي بي رحمانه. تنها جنگي که آنها مشغول آن نيستند، همان جنگ ميان هواداران و مخالفان آزادي است. چيزي که ظاهرا" افراد زيادي دردستگاه ديپلماسي آمريکا طرفدار آن هستند.
منبع: لوس آنجلس تايمز – 12 آگوست 2007
تحليل لوس آنجلس تايمز - دوشنبه 22 مرداد 1386 [2007.08.13]
ريچارد انگل
ممکن است شنيده باشيد در عراق جنگي وجود ندارد. اما درست اين است که آتش جنگ هاي متنوعي در قلمرو شيعيان، کردها و سني ها شعله ور است که پيچيده، عميق و در برخي موارد ريشه آنها به قرن ها پيش بر مي گردد.
معذلک اين چيزي نيست که آمريکايي ها حاضر به قبول آن باشند. با وجود تصويري که کاخ سفيد و دولت بغداد در رسانه ها به نمايش مي گذارند، متاسفانه بايد گفت خشونت ها در عراق نتيجه کشمکش دو گروه مخالف است: هوادارن آزادي و مخالفان آزادي.
در نگاهي ساده به اين منطقه، داستان از اين قرار است:- هوارداران آزادي: شامل 12 ميليون عراقي که در انتخابات دسامبر 2005، با جوهر انگشتان خود به آزادي، اعتدال و دموکراسي راي دادند. سرپرستان اين دسته شامل دولت عراق، کاخ سفيد، نيروهاي امنيتي عراق که تحت آموزش آمريکا بوده اند و حدود 160هزار نيروي نظامي آمريکايي است.
- مخالفان آزادي: شامل تندروهاي عراقي، افراد جهادي خارجي، اعضاي حزب سابق بعث و جنايتکاران تحت حمايت القاعده، سوريه و ايران است که همگي براي کنار گذاشتن دموکراسي جبهه متحدي را تشکيل داده اند. سرکرده هاي اين گروه شامل القاعده در عراق، عوامل ايراني و سوريه اي، و گاهي هم نيروهاي نظامي المهدي وابسته به مقتدي صدر، تندروي مذهبي شيعه است.
سوال اين است که چگونه تفسيري به اين سادگي از واقعيت مي تواند درست باشد؟ آيا اين با اطلاعات ما از جنگ، سياست و طبيعت بشري جور در مي آيد؟ البته حقيقت اين است که در عراق گروه هاي متنوعي براي اهداف مختلف در حال جنگ هستند و بيشتر آنها نمي پذيرند که در واقع براي دموکراسي در حال جنگ اند.
اين موضوع وقتي به نظرم رسيد که يک روز در وقت استراحت از يک جلسه ديپلماتيک در عراق در اتاق انتظار وزارت امور خارجه مشغول تماشاي تلويزيون محلي عراق شدم. درروز عاشورا، آخرين روز از مراسم نزديک 2 ميليون نفر، از زوار شيعه در شهر مقدس کربلا در جنوب بغداد مي شد. تصاوير تلويزيون نشان مي داد که آنها چيزي به نام "زنجير" را به پشت خود مي کوبند و به سرشان تيغ مي کشند تا با شهيد شدن امام حسين درجريان يکي از اولين جنگ هاي اسلامي در قرن هفتم همدردي کنند.
تلويزيون مردي را نشان مي داد که شبيه به امام سوم شيعيان حسين لباس رزم پوشيده و شمشير به دست به لشکر انبوهي از حمله کنندگان مبارزه مي کند. شهيد شدن حسين که به عقيده خيلي از شيعيان به دست اولين سني ها در تاريخ صورت گرفته، يکي از اصلي ترين موضوعات اسلام شيعي است و پايه گذار اين اصل است که حسين، نوه پيامبر اسلام، و ياران شيعه او مسلمانان واقعي بودند که توسط سني هاي زورگو دفع شدند.
اما چيزي که در عاشورا از اين تلويزيون پخش مي شد پيام ديگري داشت. در ميان تصاوير نبرد حسين، تصاويري هم ازتخريب گنبد طلايي مسجد شيعيان در سامرا در جريان بمب گذاري توسط القاعده در فوريه 2006 و نيز تصاويري از بمب گذاري هاي ماشيني و چهر هاي ماتم زده زنان و کودکان گنجانده شده بود. پيام روشن بود: بيشتر حمله ها به بازار، رستوران ها و دانشگاهها توسط تندروهاي سني انجام مي شود و اين ادامه نبرد حسين است که از سال ها پيش شروع شده.
در حالي که عزاداران از کنار دفتر ما در بغداد عبور مي کردند، مي شنيدم که مي گويند: "کل يوم عاشورا! کل ارض کربلا" يعني "هر روز عاشورا است و همه جا کربلا است!" به زبان ساده تر آن ها مي گويند شيعيان هر روز و در هر جاي عراق، حسين را در نبرد کربلايش ياري مي دهند. هيچ صحبتي از دموکراسي يا حزب بعث، يا از صدام حسين و نيروهاي آمريکايي و يا هر چيزي که به مناظره عراق و آمريکا باز گردد، وجود ندارد.خيلي از گروه هاي سني هم درگير جنگي هستند که به نظر شباهت کمي با ويژگي هاي رسمي عراق و آمريکا دارد. القاعده و هم پيمانانش زير چتر گروهي که آن را ملت اسلامي عراق مي خوانند، در حال جنگ اند. در ماه آوريل اين گروه در اطلاعيه اينترتني گفتند که مشغول نبرد با توطئه "ايراني- صهيونيستي" حاکم بر عراق هستند. چنين به نظر مي رسد که آنها تلاش در پس گرفتن کشورشان از اسراييل و ايران دارند و نه اينکه در برابر هدف آمريکا براي بر قراري دموکراسي در عراق بايستند.
گروه هاي رقيب در اين ميان عبارتند از:- مقتدي صدر: رهبر متعصب شيعه و فرمانده نظاميان المهدي که قصد دارد ادامه دهنده نفوذ پدرش، به عنوان يکي از مهمترين رهبران شيعه مورد احترام در گذشته، باشد. صدر در طبقه فقير، بدون تحصيلات و بدون شغل از شيعيان ريشه دوانده که تعداد آنها همزمان با حضور آمريکا در عراق بيشتر شده است. صدر مايل است از نيروهاي نظامي خود در عراق چيزي شبيه حزب الله لبنان بسازد.
- کردها: کردهاي عراق خواهان استقلال خود در منطقه شمال عراق و تسلط برمنابع نفتي شهر کرکوک هستند. آن ها مي خواهند نوعي جديد از آزادي را که قرن ها ناديده گرفته شده در منطقه اي نفت خيز و خودگردان بنا کنند.
- عبدالعزيز حکيم: رهبر تضعيف شده شواراي عالي انقلاب اسلامي عراق (موسوم به شوراي عالي اسلامي عراق) تمايل به کنترل جنوب عراق و تشکيل منطقه اي هم پيمان با ايران دارد.حزب او در صدد کنترل منطقه نفت خيز بصره و دستيابي به خليج فارس است.
- اياد علاوي: نخست وزير پيشين، عضو سابق حزب بعث و آگاه به دنياي غرب قصد بازگشت به قدرت را دارد. وي مي خواهد با متحد ساختن شيعيان و سني ها تحت اصول سکولار خودش، نخست وزير نوري الملکي را کناربزند. علاوي مي خواهد فرد قدرتمند موافق با امريکا باشد.
- نوري الملکي: اهداف او روشن نيست. گاهي به نظر مي رسد که در حال خواندن از روي متن آماده شده توسط کاخ سفيد است و در عين حال خود را مديون صدر هم مي داند. اخيراً مالکي به من گفت که او و صدر هر دو از يک مدرسه هستند و او صدر را به عنوان تهديدي براي عراق نمي بيند. نيروهاي نظامي ايالات متحده که الملکي را بر سر قدرت نگه داشته اند، نگاه ديگري به صدر دارند.سياست مداران آمريکايي اغلب به دولت عراق معترضند که "قدم پيش نمي گذارد تا وظايفش را انجام دهد". اين مساله از آنجا احساس مي شود که مقامات عراقي سر جاي خود نشسته و مشغول کشيدن پيپ هستند و به تعطيلات طولاني مدت تابستاني مي روند. آن ها تلاش خود را نمي کنند در حاليکه سربازان امريکايي در حال جنگ و کشته شدن براي انجام همين کارها هستند.
شايد سوال اين باشد: "کدام کارها؟" سربازان آمريکايي اغلب از من مي پرسند پس چه موقع عراقي ها "برمي خيزند و براي کشورشان مي جنگند". مشکل اينجاست که عراقي ها همين الان هم براي کشورشان مشغول جنگ هستند، جنگي بي رحمانه. تنها جنگي که آنها مشغول آن نيستند، همان جنگ ميان هواداران و مخالفان آزادي است. چيزي که ظاهرا" افراد زيادي دردستگاه ديپلماسي آمريکا طرفدار آن هستند.
منبع: لوس آنجلس تايمز – 12 آگوست 2007
No comments:
Post a Comment