Sunday, July 15, 2007

آيا تهران و واشنگتن مذاکره هسته اي مي کنند؟


همزمان با توافقات جديد ايران و آژانس
- دوشنبه 25 تیر 1386 [2007.07.16]
وحيد ثابتيان
سخنگوي وزارت خارجه ايران از قابل بررسي دانستن پيشنهاد محمدالبرادعي مبني برگفت وگوي مستقيم با آمريکا برسرمساله هسته اي خبرداد. او گفت که اين پيشنهاد بايد مورد بررسي قرار گيرد و مشخص شود كه مقصود آن چيست. اين در حالي است که ايالات متحده پيشرفت هاي به عمل آمده درمذاکرات آژانس بين المللي انرژي اتمي و مقامات ايراني را غيرقابل توجه خوانده است.
هم اکنون کشورهاي غربي به رهبري امريکا درحال تلاش براي جلب موافقت روسيه وچين براي افزايش فشارهاي اقتصادي بر ايران ازطريق تصويب قعطنامه سوم تحريم سازمان ملل برعليه تهران هستند. سخنان سيدمحمد علي حسيني درحالي بيان مي شود که هنوز تاريخ دقيقي نيزبراي دور دوم مذاکرات ايران وآمريکا برسر مساله عراق که نزديک به دوماه قبل برگزارشد، مشخص نشده است.
اگرچه ايالات متحده ازايران خواسته است براي شروع هرنوع مذاکره اي، غني سازي اورانيوم را متوقف کند. حسيني گفته است: "ترمز و توقفي در كار نيست؛ فعاليت‌هاي هسته‌يي ما در يك چارچوب مدون و دقيق است." اين پاسخي به تقاضاي آمريکا وهمچنين اظهارات هفته گذشته محمدالبرادعي رييس آژانس مبني برديده شدن نشانه هايي مبني بر کاهش سرعت نصب وفعاليت سانتريفوژها درتاسيسات نطنز است. محمود احمدي نژاد نيز طي روزهاي گذشته تصريح کرده بود که آنچه درتاسيسات نطنزروي داده است، ناشي از مسائل فني است که باعث مي شود کارها گاهي تند وگاهي کند به پيش برود، تا تفاسيري که درمحافل غربي نسبت به کندشدن نصب وراه اندازي دستگاه هاي سانتريفوژبه عنوان نشانه ايي ازعلاقه ايران به بازگشت به ميزگفت وگو وجود داشت، عملا بي اعتبارشود.
اگرچه اين نشانه ها با همکاري هاي جديد ايران وآژانس بين المللي انرژي اتمي که هم اينک بازرسان آن درتاسيسات هسته اي به دنبال پاسخ گويي به ابهامات برنامه هسته اي ايران هستند، به چشم مي خورد. ايران طي روزهاي گذشته موافقت کرده بود که بازرسان آژانس از راکتور آب سنگين اراک براساس مقررات پادمان ديدن کنند. آژانس به همين جهت روز جمعه اعلام کرد که با ايران براي رفع ابهامات ازبرنامه هسته اي به توافق رسيده است. حسيني درخصوص چنين موافقتي گفته است: "بازرسي بازرسان آژانس از راكتور آب سنگين اراك با برنامه ريزي و براساس مقررات پادمان خواهد بود و آنچه مطرح شد پيرامون موداليتي بود و همكاري‌هاي ايران و آژانس در چارچوب مقررات از اين پس ادامه خواهد داشت."
اگرچه مقامات ايراني همواره از عدم تعليق غني سازي اورانيوم سخن گفته اند، اما طي هفته هاي گذشته مي توان جاي پاي تلاشهاي جدي براي جلوگيري ازحرکت کشورهاي غربي به سمت قعطنامه سوم را مشاهده کرد. ايران با جيره بندي بنزين تلاش کرده است تا يکي ازنقاط ضعف خود که همانا واردات بنزين که مي تواند با تحريم صنايع نفت وگاز فشارجدي به اقتصاد کشور ومردم وارد کند را کمرنگ کند. با اين وجود مقامات دولتي مي دانند ادامه چنين وضعيتي براي طولاني مدت امکان پذيرنخواهد بود. به همين دليل است که هفته گذشته نشستي در تهران با حضور هياتي از مقامات عالي رتبه آژانس برگزارشد. هدف اين نشست جزيي کردن طرحي بود که ماه گذشته علي لاريجاني وسولانا درمذاکرات خود درمورد ان به توافق رسيده بودند. به موجب اين طرح ايران به همه ابهاماتي که دربرنامه هسته اي خود وجود دارد پاسخ مي دهد. موضوعي که مي تواند ادامه گفت وگوهاي سولانا ولاريجاني را ميسرکند.
ادامه داشتن گفت وگوهاي دبيرشوراي امنيت ملي ايران ودبيرسياست خارجي اتحاديه اروپا، حداقل، تصويب قطعنامه سوم شوراي امنيت برعليه ايران را به تعويق مي اندازد وزمان بيشتري را دراختيارمقامات تهران مي گذارد تا با طرف هاي غربي به گفت وگوبپردازند.
سلطانيه نماينده ايران درآژانس با محتمل دانستن مذاکره، ازتمايل ايران به رفع ابهامات سخن گفته است: "در خصوص مسايل و ابهامات باقي مانده از فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌يي ايران آمادگي داريم، ابهامات را رفع كنيم. بخشي از ابهامات مربوط به فعاليت‌هاي فعلي است و چنانچه پاسخ دادن به اين مسايل در چارچوب تعريف شده و مشخص باشد و با تعهدات و منافع ملي ما در تناقض قرار نگيرد، حاضر به مذاكره هستيم."
با اين وجود آمريکا و متحدش اسراييل درخاورميانه، توافقات آژانس وايران را بي اهميت جلوه مي دهند وآن را تنها تاکتيکي گمره کننده خواننده اند. ازجمله تام كيسي، سخنگوي وزارت امور خارجه‌ي آمريكا توافق آژانس وايران گفته است: "برداشت من اين است كه توافقي براي مذاكره درباره‌ي ديدن از راكتور حاصل شده است، درست مثل اينكه توافقي براي انجام مذاكرات درباره اين حاصل شده باشد كه ايران براي پاسخ‌گويي به همه‌ي مسايلي كه آژانس چندين سال است مطرح مي‌كند چه اقدامي بايد انجام دهد. بنابراين من را براي داشتن درجه‌اي عاقلانه از ترديد نسبت به نيات ايران خواهيد بخشيد.
درطول سفرمعاون محمد البرادعي به تهران که درتاريخ 11-12ژوئيه انجام شد، تدوين نقشه كاري درباره حل مسايل باقي مانده مربوط به برنامه هسته‌ ايي ايران و روشن ساختن برخي مسايل اجرايي پادمانها در حال حاضر مورد توجه قرارگرفته بود. توافقاتي که دراين سفرحاصل شد به نقل ازگزارش آژانس در انتصاب بازرسان جديد آژانس، بازديد بازرسان از راكتور تحقيقاتي آب سنگين اراك تا اواخر ژوئيه سال جاري و نهايي ساختن اجراي پادمان‌ها در نطنز تا اوايل ماه اوت، بوده است. علاوه برآن درباره‌ چگونگي حل مسايل باقي مانده درباره‌ آزمايشات پلوتونيوم ايران درگذشته توافقي حاصل شد. به همين جهت قراراست يك نشست اختصاصي اوايل ماه اگوست 2007 (ماه آتي ميلادي) در ايران با اين هدف برگزار شود.
مجلس ايران طي ماه هاي گذشته ازمحدودکردن همکاري هاي دولت با آژانس حمايت کرده بود. به اين ترتيب، به نظر مي رسد با توجه به گشايش هايي که مقامات ايراني در زنده نگهداشتن گفت وگو با مقامات آژانس صورت داده اند، مذاکرات کشورهاي غربي به علاوه چين وروسيه براي تصويب قطعنامه تحريم سوم با احتياط بيشتري به پيش خواهد رفت.

No comments: