تصوير دولت قدرتمند در ايران کم رنگ مي شود
احمد جليلي در مصاحبه با فرانس پرس: - یکشنبه 14 مرداد 1386 [2007.08.05]
ايران مجدداً به خط سير مسؤولين آژانس اتمي تبديل شده است. پس از بازرسي رآکتور اراک در تاريخ 30 ژوئيه، گروهي ديگر از بازرسان درنظر دارند مرکز غني سازي اورانيوم نطنز را مورد بازرسي قرار دهند.
در عين حال، جمهوري اسلامي براي ادامه مذاکرات با ايالات متحده درخصوص عراق اعلام آمادگي کرده است. آيا اين اقدامات صرفاً جنبه دلگرمي و تسکين دارد؟ آيا نشانه برقراري آرامش است؟ از ديد محمدرضا جليلي، استاد مؤسسه عالي مطالعات بين المللي ژنو، بايد نسبت به تعابير نادرست اين مسأله هوشيار بود. امکان "برگرداندن مسايل به روال عادي" از سوي کشوري که در حال تبديل شدن به قدرت خاورميانه است وجود ندارد.
پس از ديدار ديپلمات هاي ايراني و امريکايي، آيا مي توان بازگشت کارشناسان آژانس اتمي را به عنوان انعطاف پذيري ديپلماسي جمهوري اسلامي تعبير کرد؟ خير. اين مسايل روند دائمي سياست ايران را تغيير نمي دهند. هيچ گونه رويکردي مبني بر ميانه روي به چشم نمي خورد. در نظر تهران، مذاکرات با واشنگتن تنها تأکيدي بر اهميت نقش ايران در حل و فصل احتمالي مسأله عراق است. با توجه به اختلاف به وجود آمده در پرونده هسته اي، اين استراتژي از يک طرف به هدف به دست آوردن زمان و از طرف ديگر به هدف خارج کردن پرونده اتمي از شوراي امنيت و تسليم مجدد آن به آژانس اتمي اتخاذ شده است. درواقع تا زماني که اين پرونده در وين باقي بماند، هيچ گونه تحريم يا مجازاتي ايران را تهديد نمي کند.
آيا اين پيشرفت ها نشان دهنده اين نيست که بين قطب هاي مختلف قدرت در تهران تناقض و تنش وجود دارد؟ رقابت بين فراکسيون هاي ايراني مي تواند بر سياست خارجي کشور تأثيرگذار باشد، ولي اين تأثير در اولويت قرار ندارد.
اگر بروز هيچ گونه وضعيت آرامش بخشي پيش بيني نمي شود، آيا مي توان نتيجه گرفت که موقعيت خاورميانه درحال وخيم تر شدن است؟ مسؤولين ايراني از دامن زدن به آن مي پرهيزند. زيرا زمان و ايالات متحده به نفع ايران کار مي کنند. اکنون منفعت ايران اين نيست که وارد يک رويارويي آشکار شود، بلکه بايد با ارسال پيام هاي مثبت، به ويژه به جانب اروپا، به مواضع منطقه اي و بين المللي خود استحکام بخشد. ايران هيچ گاه به کشورهاي همسايه خود حمله نکرده و داراي ديپلماسي ستيزه جويانه نيست. ايران از امتيازات خود در زمينه ايدئولوژي که امکان افزايش بنيادگرايي اسلامي را درخاورميانه به وجود مي آورد بهره مي برد.
ازطرف ديگر، دولت بوش اخيراً اعلام کرد که قصد دارد قراردادهاي بزرگي را در زمينه فروش تسليحات به عربستان سعودي و پنج کشور ديگر حوزه خليج فارس منعقد کند. درواقع واشنگتن با انجام اين کار، به مخاطبان عرب خود که از خروج نيروهاي امريکايي از عراق و تقويت مواضع ايران نگرانند اطمينان داده است. ولي نه کشورهاي عربي و نه واشنگتن از رويارويي و مقابله سودي نخواهند برد. از ديد ايالات متحده، اين مسأله گشودن يک جبهه جديد است، درحالي که مي دانيم آنها از قبل در عراق با مشکل مواجه شده اند.
آيا اين جبهه ضد ايراني مي تواند قواي حاضر در منطقه را به تعادل برساند؟ اين رقابت در زمينه نظامي انجام نمي گيرد. جمهوري اسلامي تأثير و نفوذ خود را از برکت زرادخانه هاي معمولي خود به دست نياورده، بلکه بي اعتباري و بدنامي حکومت هاي عربي و انعکاس اظهارات پوپوليستي در بين افکار عمومي باعث پيدايش اين نفوذ شده. به بيان ديگر، تسليحات پيشرفته اي که طي سال ها به عربستان سعودي تحويل داده شده در حد جدال طلبي و مقابله نيستند. ايران ديگر قدرتي در ميان قدرت هاي بزرگ منطقه نيست، بلکه در صدد است تا به قدرت منحصر به فرد منطقه تبديل شود. نه رياض و نه قاهره در اين منطقه تأثير و نفوذي ندارند. ترکيه نيز از منطقه خاورميانه رويگردان است. پس چه کشوري باقي مي ماند؟ درست است... اسراييل. ولي يک درگيري نظامي از سوي دولت يهود ايالات متحده را نيز درگير مي کند. البته احتمال اين مسأله امروز کمتر شده است.
آيا ممکن است تنش هاي داخلي ايران باعث سخت تر شدن سياست خارجي اين کشور شوند؟ تناقض بين تصوير اين کشور در خارج از مرزهايش و موقعيت داخلي بسيار وخيم آن روز به روز بيشتر مي شود. هزينه زندگي درحال افزايش است، سرکوب شدت يافته و فاصله ميان دولت و افکار عمومي بيشتر مي شود. ازطرف ديگر، تحريم هاي بين المللي دارند نتيجه مي دهند: اکنون دو سال است که سرمايه گذاري هاي خارجي کاهش يافته. مسؤولين ايراني سعي دارند اين مشکلات را در اظهارات بين المللي خود مخفي نگاه دارند. و هر چه اين مشکلات وخيم تر مي شوند، تصوير يک دولت با ثبات، قدرتمند و مسؤوليت پذير که در نزد جوامع عرب به وجود آمده کم رنگ تر مي شود.
منبع: فرانس پرس، 4 اوت 2007
مترجم: علي جواهريalijava_rooz@yahoo.es
احمد جليلي در مصاحبه با فرانس پرس: - یکشنبه 14 مرداد 1386 [2007.08.05]
ايران مجدداً به خط سير مسؤولين آژانس اتمي تبديل شده است. پس از بازرسي رآکتور اراک در تاريخ 30 ژوئيه، گروهي ديگر از بازرسان درنظر دارند مرکز غني سازي اورانيوم نطنز را مورد بازرسي قرار دهند.
در عين حال، جمهوري اسلامي براي ادامه مذاکرات با ايالات متحده درخصوص عراق اعلام آمادگي کرده است. آيا اين اقدامات صرفاً جنبه دلگرمي و تسکين دارد؟ آيا نشانه برقراري آرامش است؟ از ديد محمدرضا جليلي، استاد مؤسسه عالي مطالعات بين المللي ژنو، بايد نسبت به تعابير نادرست اين مسأله هوشيار بود. امکان "برگرداندن مسايل به روال عادي" از سوي کشوري که در حال تبديل شدن به قدرت خاورميانه است وجود ندارد.
پس از ديدار ديپلمات هاي ايراني و امريکايي، آيا مي توان بازگشت کارشناسان آژانس اتمي را به عنوان انعطاف پذيري ديپلماسي جمهوري اسلامي تعبير کرد؟ خير. اين مسايل روند دائمي سياست ايران را تغيير نمي دهند. هيچ گونه رويکردي مبني بر ميانه روي به چشم نمي خورد. در نظر تهران، مذاکرات با واشنگتن تنها تأکيدي بر اهميت نقش ايران در حل و فصل احتمالي مسأله عراق است. با توجه به اختلاف به وجود آمده در پرونده هسته اي، اين استراتژي از يک طرف به هدف به دست آوردن زمان و از طرف ديگر به هدف خارج کردن پرونده اتمي از شوراي امنيت و تسليم مجدد آن به آژانس اتمي اتخاذ شده است. درواقع تا زماني که اين پرونده در وين باقي بماند، هيچ گونه تحريم يا مجازاتي ايران را تهديد نمي کند.
آيا اين پيشرفت ها نشان دهنده اين نيست که بين قطب هاي مختلف قدرت در تهران تناقض و تنش وجود دارد؟ رقابت بين فراکسيون هاي ايراني مي تواند بر سياست خارجي کشور تأثيرگذار باشد، ولي اين تأثير در اولويت قرار ندارد.
اگر بروز هيچ گونه وضعيت آرامش بخشي پيش بيني نمي شود، آيا مي توان نتيجه گرفت که موقعيت خاورميانه درحال وخيم تر شدن است؟ مسؤولين ايراني از دامن زدن به آن مي پرهيزند. زيرا زمان و ايالات متحده به نفع ايران کار مي کنند. اکنون منفعت ايران اين نيست که وارد يک رويارويي آشکار شود، بلکه بايد با ارسال پيام هاي مثبت، به ويژه به جانب اروپا، به مواضع منطقه اي و بين المللي خود استحکام بخشد. ايران هيچ گاه به کشورهاي همسايه خود حمله نکرده و داراي ديپلماسي ستيزه جويانه نيست. ايران از امتيازات خود در زمينه ايدئولوژي که امکان افزايش بنيادگرايي اسلامي را درخاورميانه به وجود مي آورد بهره مي برد.
ازطرف ديگر، دولت بوش اخيراً اعلام کرد که قصد دارد قراردادهاي بزرگي را در زمينه فروش تسليحات به عربستان سعودي و پنج کشور ديگر حوزه خليج فارس منعقد کند. درواقع واشنگتن با انجام اين کار، به مخاطبان عرب خود که از خروج نيروهاي امريکايي از عراق و تقويت مواضع ايران نگرانند اطمينان داده است. ولي نه کشورهاي عربي و نه واشنگتن از رويارويي و مقابله سودي نخواهند برد. از ديد ايالات متحده، اين مسأله گشودن يک جبهه جديد است، درحالي که مي دانيم آنها از قبل در عراق با مشکل مواجه شده اند.
آيا اين جبهه ضد ايراني مي تواند قواي حاضر در منطقه را به تعادل برساند؟ اين رقابت در زمينه نظامي انجام نمي گيرد. جمهوري اسلامي تأثير و نفوذ خود را از برکت زرادخانه هاي معمولي خود به دست نياورده، بلکه بي اعتباري و بدنامي حکومت هاي عربي و انعکاس اظهارات پوپوليستي در بين افکار عمومي باعث پيدايش اين نفوذ شده. به بيان ديگر، تسليحات پيشرفته اي که طي سال ها به عربستان سعودي تحويل داده شده در حد جدال طلبي و مقابله نيستند. ايران ديگر قدرتي در ميان قدرت هاي بزرگ منطقه نيست، بلکه در صدد است تا به قدرت منحصر به فرد منطقه تبديل شود. نه رياض و نه قاهره در اين منطقه تأثير و نفوذي ندارند. ترکيه نيز از منطقه خاورميانه رويگردان است. پس چه کشوري باقي مي ماند؟ درست است... اسراييل. ولي يک درگيري نظامي از سوي دولت يهود ايالات متحده را نيز درگير مي کند. البته احتمال اين مسأله امروز کمتر شده است.
آيا ممکن است تنش هاي داخلي ايران باعث سخت تر شدن سياست خارجي اين کشور شوند؟ تناقض بين تصوير اين کشور در خارج از مرزهايش و موقعيت داخلي بسيار وخيم آن روز به روز بيشتر مي شود. هزينه زندگي درحال افزايش است، سرکوب شدت يافته و فاصله ميان دولت و افکار عمومي بيشتر مي شود. ازطرف ديگر، تحريم هاي بين المللي دارند نتيجه مي دهند: اکنون دو سال است که سرمايه گذاري هاي خارجي کاهش يافته. مسؤولين ايراني سعي دارند اين مشکلات را در اظهارات بين المللي خود مخفي نگاه دارند. و هر چه اين مشکلات وخيم تر مي شوند، تصوير يک دولت با ثبات، قدرتمند و مسؤوليت پذير که در نزد جوامع عرب به وجود آمده کم رنگ تر مي شود.
منبع: فرانس پرس، 4 اوت 2007
مترجم: علي جواهريalijava_rooz@yahoo.es
No comments:
Post a Comment