Tuesday, August 14, 2007

شکست طرح سهميه بندي - توصيف آژانس بين‌المللي انرژي از مصرف بنزين در ايران

شکست طرح سهميه بندي
توصيف آژانس بين‌المللي انرژي از مصرف بنزين در ايران: - چهارشنبه 24 مرداد 1386 [2007.08.15]
آرش سميعي
در حالي كه گزارش آژانس بين‌المللي انرژي حاكي از شكست طرح سهميه‌بندي بنزين است و حتي بسياري از نمايندگان مجلس هفتم نيز به‌رغم خواست احمدي نژاد مدام از لزوم اصلاح اين طرح سخن مي‌گويند، رئيس اتحاديه صنف دارندگان تعميرگاه، پاركينگ و كارواش تهران از بيكاري بسياري از تعميرگاه‌ها و احتمال ورشكستگي اعضاي اين صنف خبر داده است. اين در حالي است كه بسياري از كارشناسان با هشدار نسبت به تبعات تداوم اجراي طرح سهميه‌بندي بنزين با اين شيوه، خواستار عرضه سريع بنزين آزاد و اصلاح روش اجراي طرح سهميه‌بندي هستند.
عليرضا رأسي، رئيس اتحاديه صنف دارندگان تعمير گاه، پاركينگ و كارواش تهران روز گذشته در جمع خبرنگاران با بيان اينكه "به دليل سهميه‌بندي بنزين بازار تعميرگاه داران كساد شده است" گفت: هم اكنون 546 فقره تعميرگاه داراي پروانه كسب در تهران فعاليت مي‌كنند كه به دليل سهميه‌بنزين و كاهش تعداد مراجعه كنندگان، اكثر آنها بيكار شده‌اند.
وي در خصوص مسائل و مشكلات پاركينگ‌ها در تهران نيز با اشاره به اينكه موازي كاري‌ها در بخش ساخت پاركينگ موجب دوگانگي نرخ ورود به پاركينگ‌ها شده است، اظهار داشت: "اعلام تثبيت قيمت‌ها از سوي رئيس جمهور موجب شده تا بسياري از پاركينگ‌ها تعطيل و يا با زيان به فعاليت ادامه دهند."
سهميه بندي ناموفق بود
در همين حال آژانس بين‌المللي انرژي اعلام كرد كه برنامه سهميه‌بندي بنزين در ايران تاثير موفقي بر كاهش تقاضاي سوخت در اين كشور نداشته است، چرا كه قيمت‌ها هنوز بسيار پايين هستند و رانندگان مي‌توانند فعلا محدوديت‌هاي موجود را با پيش خريد شش ماه سهميه خودرو خود برطرف كنند.
آژانس بين‌المللي انرژي (IEA) در گزارش ماهانه خود اعلام كرد: گزارش‌هاي موجود حاكي از آن است كه ترافيك تهران به سطوح پيش از سهميه بندي بنزين بازگشته است. اين سازمان كه دفتر آن در پاريس قرار دارد، در ادامه گزارش خود تاكيد كرد: تقاضاي بنزين در ايران تنها كاهش اندكي را تجربه كرده است. در حقيقت مي‌توان اين مساله را مطرح كرد كه رانندگان رفتارهاي خود را تغيير نداده‌اند.
اين گزارش با ابراز ترديد نسبت به برخي گزارش‌هاي موجود مبني بر كاهش 30 درصدي مصرف بنزين در ماه نخست سهميه‌بندي، با اشاره به دو مشكل موجود اين طرح افزود: قيمت فروش بنزين هنوز بسيار پايين است (حدود 12 سنت در هر ليتر) ضمن اين كه اجازه دادن به رانندگان براي خريد معادل سهميه شش ماه خودرو به صورت پيش برداشت مساله ديگري است. در اين گزارش آمده است كه دولت ايران قصد دارد تا ماه آينده قيمتي را براي خريد بنزين مازاد بر سهميه‌بندي اعلام كند كه مساله سطح قيمت مورد مناقشه است. براساس اين گزارش دولت بين دلايل سياسي و نگراني از تاثير قيمت‌هاي بالا بر تورم از يك سو و دلايل و واقعيت‌هاي اقتصادي از سوي ديگر در ترديد است.
پيگيري بنزين آزاد از سوي نمايندگان
اما با وجود آنكه محمود احمدي‌نژاد چندي پيش از نمايندگان مجلس خواست تا در خصوص بنزين آزاد بحثي را در مجلس ارائه نكنند، نمايندگان مجلس اصولگراي هفتم هنوز بر لزوم عرضه بنزين آزاد پافشاري مي‌كنند و دوباره بحث عرضه بنزين آزاد و مشكلات عرضه شدن آن در مجلس مطرح شده است. در اين زمينه، سخنان روز قبل باهنر نايب‌رييس مجلس مبني بر عدم تعيين قيمت براي بنزين آزاد نيز مورد انتقاد نمايندگان قرار گرفت.
عشرت شايق نماينده تبريز در اين خصوص از انجام يك نظرسنجي بين نمايندگان به درخواست حدادعادل خبر داد كه نشان مي‌دهد مشكلات طرح سهميه‌بندي براي روستاييان و شهرهاي كوچك به مراتب از شهرهاي بزرگ بيشتر است. وي گفت: بر اساس نتايج حاصل از نظرسنجي انجام گرفته از نمايندگان مجلس، تامين بنزين مورد نياز روستاييان و شهرهاي كوچك در اولويت نخست قرار دارد.
اين نظرسنجي كه توسط كارگروه مشورتي رئيس مجلس در موضوع تبصره 13 قانون بودجه صورت گرفته، نشان مي‌دهد كه فقدان سيستم حمل و نقل عمومي در روستاها و شهرهاي كوچك و هم‌چنين دوري پمپ بنزين‌ها، حمل محصولات كشاورزي و كاربرد زياد موتورسيكلت باعث شده تا مشكل كمبود سوخت در اين مناطق ملموس‌تر از ساير مناطق باشد. به طوري كه 65 درصد نمايندگان شركت‌كننده در نظرسنجي، تامين سوخت مورد نياز روستاييان و شهرهاي كوچك را در اولويت نخست رسيدگي به مشكلات و نيازهاي فوري و ضروري سهميه‌بندي بنزين مي‌دانند. اين عضو كميسيون اصل نود مجلس، تصريح كرد: تاكيد و نظارت جدي و همه‌جانبه در تاكسي‌ها، آژانس‌ها و سهميه خودروهاي دولتي با 46 درصد و تقويت سيستم حمل و نقل عمومي درون‌شهري و برون‌شهري با 43 درصد در اولويت‌هاي بعدي قرار دارند.
هاشمي رئيس كميسيون صنايع و معادن نيز در اين باره گفت: نبايد كاري كرد كه مردم دنبال روش‌هاي خلاف بروند، بلكه بايد با روش مناسب و منطقي ضمن صرفه‌جويي و كنترل بنزين، نرخ آزاد آن را اعلام كرد. وي با بيان اينكه اعلام نكردن نرخ آزاد بنزين باعث شد كه مردم به روش‌هاي خلاف روي آورند، اظهار كرد: بنابراين به جاي اينكه مردم را به كار و روش‌هاي خلاف هدايت كنيم، بهتر است دولت با عمل كردن به قانون مجلس كه وظيفه دولت است، قيمت تمام شده بنزين را بدون سود و با ايجاد محدوديت اعلام كند؛ چون ايجاد محدوديت خود نوعي كنترل است.
وي در ادامه تأكيد كرد: براي اعلام نرخ آزاد بنزين بايد سقف درآمدي بگذارند تا از اين دلال‌بازي‌ها و وضعيت نابساماني كه ايجاد شده جلوگيري شود و در كنار عرضه بنزين سهميه‌اي، دولت راهي را براي اجراي قانون مجلس پيدا كند. وي با بيان اينكه دولت با انجام كارهاي كارشناسي نرخ آزاد بنزين را اعلام كرده تا مردم از اين وضعيت نابساماني كه فعلا گرفتار آن شدند بيرون بيايند، اظهار كرد: با توجه به اينكه اعلام نرخ آزاد بنزين از نظر رواني قيمت‌ها را افزايش مي‌دهد و بخش عمده‌اي از تورم رواني است، اين امر نظارت و كنترل صحيح دولت را در رابطه با قيمت‌ها مي‌طلبد.
مرتضي تمدن عضو كميسيون برنامه و بودجه نيز در واكنش به انتشار اخباري مبني بر ارائه متمم 5/1 ميليارد دلاري واردات بنزين اظهار داشت: اگرچه اعلام مي‌شود 5/2 ميليارد دلار بودجه واردات بنزين تمام شده است، ولي اين موضوع به معناي خريداري شدن و واردات تدريجي بنزين است. وي افزود: در برابر دلاري كه خرج شده است بنزين، تازه در حال وارد شدن به كشور است، از اين رو نمي‌توان با قطعيت گفت بودجه‌اي براي واردات بنزين نداريم پس لايحه متمم به مجلس بفرستيم.
اين عضو شوراي مركزي فراكسيون اصولگرايان متذكر شد: با فرض اين احتمال كه بودجه واردات بنزين و بنزين خريداري شده به پايان رسيده باشد، آيا هيچ چاره‌اي جز برداشت از حساب ذخيره ارزي نيست؟ معتقدم راه‌هاي ديگري بايد يافت شود تا از حساب ذخيره برداشت نشود. اين عضو شوراي مركزي فراكسيون اصولگرايان با اشاره به مباحثي در خصوص عرضه بنزين با قيمت‌بيش از 500 تومان، آن را نقض غرض دانست، و تاکيد کرد: با اجرايي شدن اين تصميمات، بنزين با نرخ آزاد، پايه مبادلات تجاري قرار خواهد گرفت

No comments: